آیا تاثیر «رنگ نور» بر الگوی خواب کمتر از چیزی است که تصور میشد؟
طی سالهای گذشته مطالب زیادی در مورد تاثیر «رنگ نور» بر کیفیت خواب انسان منتشر شده است. حتی اکثر سیستمعاملهای موبایل و کامپیوتر هم این امکان را اضافه کردهاند که از یک ساعت خاص میزان نور آبی نمایشگر کم شود تا کیفیت خوابمان کاهش پیدا نکند.
اما حالا حداقل یک پژوهش کوچک جدید مدعی است که رنگ نور آنقدرها هم روی الگوی خوابمان تاثیرگذار نیست و برخلاف تصور رایج، نور زرد تأثیر بیشتری در تنظیم ریتم شبانهروزی ما نسبت به نور آبی ندارد.
محققان دانشگاه بازل و دانشگاه فنی مونیخ آزمایشی کنترلشده را انجام دادند که در آن ۱۶ داوطلب سالم را در اواخر شب در معرض نورهای رنگی مختلف قرار دادند. آنها دریافتند رنگ نور تأثیر قابل توجهی بر الگوهای خواب شرکتکنندگان ندارد، صرف نظر از اینکه آبی، زرد یا سفید بود.
این یافتهها با نتایج مطالعاتی که سال ۲۰۱۹ روی موشها انجام گرفت در تضاد است. آن پژوهش نشان داد که نور زرد تأثیر قویتری در تنظیم ریتم شبانهروزی نسبت به نور آبی دارد. با این حال، محققان معتقدند که تفاوت نتایج ممکن است به دلیل مکانیسمهای متفاوت گیرندههای نور در موشها و انسانها باشد.
در انسانها، اثر اصلی نور بر الگوهای خواب ما از طریق سلولهای نوری در شبکیه چشم به نام سلولهای گانگلیونی حساس به نور منتقل میشود. این سلولها به تمام طول موجهای نور حساس هستند، اما به نورهای کوتاهموج، مانند نور آبی، حساستر هستند.
هنگامی که سلولهای گانگلیون توسط نور کوتاهموج فعال میشوند، به مغز سیگنال میدهند که روز است، در نتیجه تولید ملاتونین توسط مغز سرکوب میشود و باعث میشود که ما احساس هوشیاری بیشتری داشته باشیم. به همین دلیل است که قرار گرفتن در معرض نور آبی در شب میتواند الگوهای خواب ما را مختل کند.
مطالعات جدید نشان میدهند که مخروطهای شبکیه ما، که مسئول بینایی رنگی هستند، نقش کمتری در تنظیم ریتم شبانهروزی ما نسبت به آنچه قبلاً تصور میشد، ایفا میکنند. این بدان معناست که رنگ نور ممکن است به اندازهای که قبلا تصور میشد، حداقل برای خواب مهم نباشد.
با این حال، محققان هشدار میدهند که برای درک کامل رابطه پیچیده بین نور و خواب، به تحقیقات بیشتری نیاز است. آنها همچنین پیشنهاد میکنند که استفاده از حالت شب (Night Mode) در دستگاههای الکترونیکی همچنان میتواند مفید باشد، زیرا مقدار نور کوتاهموج ساطع شده را کاهش میدهد، حتی اگر به طور مستقیم بر ریتم شبانهروزی تأثیر نگذارد.