۲۲ شهریور ۱۴۰۴ دکتر علی‌اصغر هنرمند

روز جهانی سپسیس: چرا آگاهی‌ «شما» می‌تواند جان‌ها را نجات دهد؟

گاهی اوقات ابتلا به یک عفونت ساده در هر نقطه از بدن به سرعت و به‌شدت گسترش پیدا می‌کند و تبدیل به وضعیتی می‌شود که به آن سپتیسمی یا سپسیس می‌گویند.

در این وضعیت «التهاب» تمام بدن را درگیر می‌کند و در صورت عدم درمان سریع، به سرعت کُشنده است.

چرا سپسیس یک روز جهانی اختصاصی دارد؟
امروز ۱۳ سپتامبر به عنوان روز جهانی سپسیس نامیده شده. اما چرا برای این وضعیت یک روز بین‌المللی تعیین شده است؟

چون این وضعیت شیوع زیادی دارد و فقط در آمریکا هر سال ۱.۷ میلیون نفر به آن دچار می‌شوند و از طرف دیگر جان ۳۵۰ هزار نفر را هم در سال می‌گیرد.

یکی از دلایل مهم مرگ و میر بالای این وضعیت، عدم شناخت آن توسط عموم جامعه است و همین سبب اقدام دیرهنگام می‌شود که نتیجه‌اش از دست رفتن جان‌ها است. چون سپسیس یک وضعیت «اورژانس» است و درمان سریع و به موقع‌اش اهمیت زیادی دارد.

به همین خاطر یک روز جهانی با هدف افزایش ‌آگاه سازی عمومی تعیین شده است و این مطلب هم نوشته شد تا شما نسبت به این موضوع آگاهی بیشتری پیدا کنید.

حالا بعد از این همه مقدمه‌ی خسته‌کننده به اصل داستان می‌رسیم (هرچند گفتنش لازم بود تا اهمیت موضوع نشان داده شود).

چه کسانی بیشتر دچار سپسیس می‌شوند؟
سپسیس می‌تواند تمام افراد را گرفتار کند اما در برخی گروه‌ها بسیار بیشتر رخ می‌دهد:

  • کودکان زیر یک سال.
  • سالمندان.
  • مبتلایان بیماری‌های مزمن مانند: دیابت، کلیه، کبد و سرطان.
  • و افرادی که دچار ضعف سیستم ایمنی هستند.

علائم و نشانه‌های سپسیس چیست؟
سپسیس یک عارضه‌ی ثانویه‌ است که در پی برخی عفونت‌ها و شرایط رخ می‌دهد. مثلا فردی که دچار عفونت ریوی شده (حتی از نوع ویروسی)، یا عفونت ادراری و یا حتی عفونت‌های پوستی و…

از نظر ظاهری فرد دچار سپسیس، شبیه شخصی است که به شدت بیمار شده (و همینجا است که دچار اشتباه می‌شویم و فکر می‌کنیم که مثلا با یک سرماخوردگی شدید یا یک اسهال و استفراغ بد مواجه هستیم). اما اگر «خوب دقت کنیم!» متوجه برخی علائم مهم می‌شویم که برای حفظ کردن آن یک کلمه‌ی انگلیسی ساخته‌اند: TIME

  • حرف T مخفف تغییر دما و تب است.
  • حرف I به معنی وجود یک منبع عفونی است.
  • حرف M به معنی تغییر وضعیت ذهنی است (مثلا شخص دچار گیجی می‌شود).
  • حرف E مخفف احساس بیماری بسیار شدید است.

در کنار اینها علائم دیگری مانند افزایش سرعت تنفس و کاهش فشار خون هم می‌تواند دیده شود.

سپسیس را به‌خاطر بسپارید
فراموش نکنید که هر عفونت ساده‌‌ای به طور بالقوه، توانایی ایجاد سپسیس را دارد، به‌ویژه در گروه‌های در معرض خطر (مانند سالمندان و کودکان). پس در صورت بروز بیماری شدید، مراقب این علائم باشید. چون در سپسیس فاصله‌ی میان مرگ و زندگی، شروع درمان سریع و به‌موقع است.

لطفا این مطلب را هم با دیگران به اشتراک بگذارید.

پی‌نوشت: پدر خود من هم دو ماه قبل و در ۸۳ سالگی دچار سپسیس شد که خوشبختانه با اقدام به موقع نجات پیدا کرد (او دو هفته در بیمارستان بستری شد و فرایند نقاهت هنوز ادامه دارد).

مطالب مرتبط

ویروس اچ پی وی و بروز سرطان دوم بعد از نجات احتمالی از سرطان اول!

یک دلیل دیگر برای تزریق واکسن HPV: می‌دانیم که در صورت ابتلا به انواع سرطان‌زای ویروس HPV احتمال بروز سرطان دهانه‌ی رحم (سرویکس) افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند. حالا نتایج یک پژوهش مهم نشان می‌دهد که در مبتلایان سرطان دهانه‌ رحم، حتی در صورت نجات و درمان کامل، احتمال ابتلا به یک سرطان دیگر به […]

درگذشت دکتر جارویک مخترع نخستین قلب مصنوعی

روز گذشته دکتر رابرت جارویک در سن ۷۹ سالگی درگذشت. او بیشتر از اینکه پزشک باشد، یک مهندس بود که خدمت بزرگی به بشریت کرد. دکرت جارویک مخترع نخستین قلب مصنوعی دنیا بود. این قلب حدود ۴۲ سال قبل در بدن بارنی کلارک قرار گرفت که یک دندانپزشک بود. او به خاطر مشکل شدید قلبی […]

سفر مریخ و چالش تاریخ مصرف داروها!

ایلان ماسک و ناسا در تلاش‌اند تا انسان را طی سال‌های آینده به مریخ بفرستند و در این مسیر با چالش‌های متعددی روبرو هستند. حالا در این بین یک چالش متفاوت هم مطرح شده: پیش‌بینی می‌شود که رفت و برگشت فضانوردان به مریخ حدود ۳ سال یا بیشتر طول بکشد. اما از طرف دیگر تاریخ […]

روش تازه‌ای برای تشخیص سرطان ۷ سال پیش از راهکارهای فعلی

سرطان در بدن انسان معمولا از یک سلول کوچک آغاز می‌شود و این سلول به‌تدریج تکثیر شده و نقاط مختلف بدن را درگیر می‌کند. در حال حاضر اکثر ضایعات سرطانی باید به تعداد حداقلی برسند تا توسط ابزارهای تشخیصی فعلی قابل تشخیص باشند. در چنین شرایطی معمولا میلیون‌ها و حتی میلیارد‌ها سلول سرطانی تشکیل شده […]

سلب اعتبار ۱۰ هزار پژوهش در سال ۲۰۲۳ – ایران در رتبه هفتم

بر اساس گزارش جدید ژورنال نیچر، در سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۰ هزار مقاله پژوهشی در ژورنال‌های مختلف سلب اعتبار (retract) شده‌اند که یک رکورد جدید به حساب می‌آید و افزایش قابل توجهی نسبت به سال‌های گذشته داشته است. منظور از سلب اعتبار یا استرداد مقاله این است که اعتبار مقاله زیر سوال رفته و […]

آیا تا سه سال دیگر شاهد مرغ‌های مقاوم به ویروس آنفلوآنزای پرندگان خواهیم بود؟

پرندگان و از جمله مرغ‌ها در برابر ویروس آنفلوآنزای پرندگان بسیار حساس هستند و این بیماری به سرعت سبب مرگ آنها می‌شود. حالا پژوهشگران می‌گویند توانسته‌اند با اصلاح ژن مرغ‌ها کاری کنند که آنها تا حدی در برابر این بیماری مقاوم باشند و با اطمینان خاطر می‌گویند که تا سه سال آینده می‌توانیم مرغ و […]

مطالب داغ

کیفیت هوا و سلامت روان: ارتباط آلودگی هوا با افزایش خودکشی‌ها؟

یک پژوهش منتشرشده در مجله Nature Sustainability با استفاده از داده‌های بلندمدت و روش‌های آماری پیشرفته، نقش بهبود کیفیت هوا را در کاهش نرخ خودکشی در چین بررسی کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهد بدتر شدن کیفیت هوا با افزایش هفتگی «۲۵ درصدی» خودکشی‌های منجر به مرگ در جمعیت تحت پوشش همراه بوده و در مقابل، […]

بالاتر بودن احتمال شکستگی مفصل ران در افراد گیاهخوار

نتایج یک پژوهش تازه روی بیش از ۴۰۰ هزار نفر در بریتانیا نشان داده احتمال شکستگی مفصل ران (Hip fracture) در افراد گیاهخوار ۵۰ درصد بیشتر از افرادی است که در رژیم غذایی‌شان گوشت مصرف می‌کنند. البته پژوهشگران می‌گویند احتمال بروز این شکستگی در هر دو گروه پایین بوده. اما اختلاف میان دو گروه قابل […]

درس‌هایی از طولانی‌ترین پژوهش انجام شده در رابطه با شادی

همه ما در جستجوی شادی هستیم، اما چگونه آن را به‌دست بیاوریم؟ یک پژوهش در این موضوع از سال ۱۹۳۸ در دانشگاه هاروارد آغاز شده و تا اینجا سه‌نسل را پوشش داده و طولانی‌ترین پژوهش انجام‌شده در این رابطه به حساب می‌آید… در این پژوهش بیش از ۲۰۰۰ نفر شرکت‌کرده‌اند که شامل پدربزرگ و مادربزرگ، […]

تایید نخستین کیت «نمونه‌برداری شخصی» برای تست HPV

ویروس اچ پی وی (HPV) با تماس پوستی و رابطه جنسی انتقال پیدا می‌کند و شیوع آن طی چند سال گذشته در سراسر جهان افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. اما برخی افراد نسبت به انجام تست آن اِکراه دارند، چون نمونه‌گیری از واژن در آزمایشگاه توسط اپراتور انجام می‌شود. حالا سازمان غذا و داروی […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

تیرزپاتید، ویگووی، ویکتوزا و… پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن GLP1

قبلا در «آپدیت ام دی» در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن زیاد صحبت کرده‌ایم. در میان آنها یک دسته دارویی خاص طی چند سال گذشته محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینها جزو یک کلاس دارویی به نام «آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱» یا به طور خلاصه «آگونیست GLP1» هستند. جالب است بدانید اغلب این […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر