تاثیر نمک بر بیماریهای قلبی-عروقی: پیامدها و راهکارهای جایگزین

بیماریهای قلبی-عروقی همچنان رتبه اول علل مرگومیر جهانی را در اختیار دارند. یکی از مهمترین عواملی که ریسک ابتلا و مرگومیر ناشی از این بیماریها را افزایش میدهد، چیزی است که تقریباً همهمان حداقل یکبار دربارهاش شنیدهایم: نمک!
در مطالعهای که اخیراً در نشست سالانه کالج قلب و عروق آمریکا ارائه شده و روی بیش از ۳۰۰۰ نفر انجام گرفته، مشخص شده که حدود ۹۰ درصد از مبتلایان به بیماریهای قلبی-عروقی بیش از دو برابر حد مجاز روزانه نمک مصرف میکنند.
وقتی در مورد «نمک» صحبت میکنیم، منظورمان همان نمک خوراکی سفید رنگی است که در طول روز استفاده میکنیم. ترکیب اصلی این ماده سدیم کلرید (NaCl) است که اغلب با ید غنیسازی میشود. عامل مشکلساز اصلی اما سدیم است.
با اینکه سدیم یکی از عناصر ضروری برای بدن است و در فعالیتهایی مانند عملکرد عضلات و انتقال پیامهای عصبی نقش دارد، اما مصرف بیش از حد آن میتواند پیامدهای جدی داشته باشد.
در پزشکی یک اصطلاح رایج وجود دارد: «هر جا سدیم برود، آب هم با خودش میبرد!». به زبان ساده، افزایش سدیم خون باعث ورود آب بیشتر به عروق و در نتیجه بالا رفتن فشار خون میشود. این فشار مزمن میتواند به دیوارههای عروق آسیب بزند، آنها را ضخیمتر کند و ریسک تنگی و انسداد عروقی را افزایش دهد.
چه مقدار نمک در روز مجاز است؟
انجمن قلب آمریکا توصیه میکند افرادی که مبتلا و یا در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی-عروقی نیستند، حداکثر ۲۳۰۰ میلیگرم سدیم در روز مصرف کنند. این مقدار تقریبا معادل میزان سدیمی است که بهدنبال مصرف یک قاشق چایخوری نمک خوراکی وارد بدن میشود.
در افراد مبتلا به بیماریهای قلبی-عروقی، حداکثر مقدار سدیم توصیهشده برای مصرف روزانه کمتر بوده و به ۱۵۰۰ میلیگرم در روز میرسد. این در حالی است که در این پژوهش، افراد مبتلا به این بیماریها بهطور میانگین ۳۰۹۶ میلیگرم سدیم در روز مصرف میکردند!
نمک فقط در نمکدان نیست!
بسیاری تصور میکنند که نمک فقط همان چیزی است که با دست روی غذا میریزیم. اما بخش زیادی از نمک مصرفی از طریق مواد غذایی فرآوری شده و آماده وارد بدن میشود: سوسیس، همبرگر، چیپس، کنسروها، پنیرهای فرآوریشده و…
اگر تا بهحال به جدول ترکیبات روی بستهبندی این خوراکیها توجه نکردهاید، در اولین فرصت به آن نگاهی بیندازید.
از آنجایی که کنترل و اندازهگیری میزان دقیق نمک مصرفی کار سختی است، بهتر است تا جای ممکن مصرف نمک خود را کاهش دهید. مثلاً نمکدان را از سفره خود حذف کنید یا برای طعمدار کردن خوراکیها بیشتر از سایر ادویهها مثل فلفل، پاپریکا، اورگانو و … استفاده کنید.
یکی از راهحلهای جدید برای کاهش سدیم دریافتی، استفاده از «نمکهای خوراکی کمسدیم» است. در این نوع نمکها، بخشی از سدیم کلرید با پتاسیم کلرید جایگزین شده است.
مطالعات نشان دادهاند که نمکهای کم سدیم (حاوی ۷۵٪ سدیم کلرید و ۲۵٪ پتاسیم کلرید)، بهویژه در افراد مبتلا یا در معرض خطر بیماریهای قلبی-عروقی، بهطور معناداری باعث کاهش فشار خون، سکته مغزی و حتی مرگ ناشی از این بیماریها میشوند.
اما یک هشدار مهم! در افراد دچار بیماریهای کلیوی یا آنهایی که تحت درمان با برخی داروهای مدر (ادرارآور) هستند، مصرف زیاد پتاسیم میتواند خطرناک باشد. بنابراین اگر بیماری زمینهای دارید یا دارو مصرف میکنید، قبل از استفاده از نمک کمسدیم با پزشک خود مشورت کنید.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/most-people-with-heart-disease-consume-too-much-sodium