چالش‌های پیوند مثانه: چرا تا به حال انجام نشده بود؟
چند روز پیش، نخستین جراحی پیوند مثانه در انسان با موفقیت روی یک بیمار ۴۱ ساله در ایالات متحده انجام شد و جالب اینکه سرپرست تیم جراحی هم یک پزشک ایرانی به نام دکتر نیما نصیری بود.
این عمل به‌عنوان بخشی از یک کارآزمایی بالینی، با هدف بررسی امکان‌پذیری پیوند مثانه در افراد مبتلا به مراحل پیشرفته‌ی بیماری‌های مثانه صورت گرفت.
گزارش تیم پزشکی حاکی از بهبود فوری بیمار پس از جراحی است. با این حال، برای ارزیابی نتایج بلندمدت این پیوند، از جمله عملکرد مثانه در طول زمان و چالش‌های احتمالی آن، به زمان بیشتری نیاز است.
اما ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا تا به حال جراحی پیوند مثانه انجام نشده بود؟
با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه‌ی پیوند اعضا، پیوند مثانه همچنان با چالش‌هایی جدی روبه‌روست که انجام آن را دشوار و پیچیده می‌سازد.
شبکه‌ی عروقی خون‌رسانی‌کننده به مثانه بسیار ظریف و پیچیده است و برخلاف اندام‌هایی مانند کلیه و کبد، فاقد یک سرخرگ و سیاهرگ اصلیِ مشخص است که بتوان هنگام پیوند، آنها را به‌راحتی متصل کرد. این موضوع، اطمینان از خون‌رسانی کافی به مثانه‌ی پیوندی را به چالشی بزرگ تبدیل می‌کند.
علاوه بر این، گرچه همه‌ی اعضای پیوندی با خطر رد پیوند از سوی سیستم ایمنیِ گیرنده مواجه‌اند، این خطر در مورد مثانه بیشتر است؛ چرا که مثانه به‌طور مداوم با ادرار در تماس است که ممکن است حاوی انواع باکتری‌ها و مواد سمی باشد و این مسئله، احتمال عفونت، التهاب و در نتیجه، رد پیوند را افزایش می‌دهد.
از سوی دیگر، عملکرد مثانه بسیار پیچیده است. این اندام باید بتواند ادرار را ذخیره کرده، به سیگنال‌های عصبی ارسالی از مغز پاسخ دهد و عملکرد خود را با حالب‌ها (مجرای هدایت‌کننده‌ی ادرار از کلیه‌ها به مثانه) و میزراه (مجرای خروج ادرار از بدن) هماهنگ کند.
برای انجام بی‌نقص این وظایف، مثانه به ارتباطات عصبی دقیق و منسجم وابسته است؛ چیزی که بازسازی آن در حین پیوند، کار بسیار دشواری است. به عبارت دیگر، حتی اگر پیوند مثانه با موفقیت انجام شود و عضو پیوندی سالم باقی بماند، ممکن است به دلیل ناتوانی در دریافت و پاسخ به پیام‌های عصبی، نتواند عملکرد مؤثری داشته باشد!
مجموع این چالش‌ها موجب شده که دستیابی به یک پیوند موفقیت‌آمیز مثانه تاکنون به تأخیر بیفتد. با این حال، نتایج اولیه‌ی امیدوارکننده در نخستین بیمار، اگر در بیماران بعدی نیز تکرار شود، می‌تواند راه را برای انجام این نوع پیوند هموار کرده و نویدبخش آینده‌ای روشن برای مبتلایان به نارسایی مثانه باشد.
در تصویر، دکتر نیما نصیری را در کنار بیمار دریافت کننده‌ی مثانه‌ی پیوندی مشاهده می‌کنید.
)
