۲۴ شهریور ۱۴۰۴ دکتر علیرضا آروین

تاثیر نمک بر بیماری‌های قلبی-‌عروقی: پیامدها و راهکارهای جایگزین

بیماری‌های قلبی-عروقی همچنان رتبه اول علل مرگ‌و‌میر جهانی را در اختیار دارند. یکی از مهم‌ترین عواملی که ریسک ابتلا و مرگ‌و‌میر ناشی از این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، چیزی است که تقریباً همه‌مان حداقل یک‌بار درباره‌اش شنیده‌ایم: نمک!

در مطالعه‌ای که اخیراً در نشست سالانه کالج قلب و عروق آمریکا ارائه شده و روی بیش از ۳۰۰۰ نفر انجام گرفته، مشخص شده که حدود ۹۰ درصد از مبتلایان به بیماری‌های قلبی-عروقی بیش از دو برابر حد مجاز روزانه نمک مصرف می‌کنند.

وقتی در مورد «نمک» صحبت می‌کنیم، منظورمان همان نمک خوراکی سفید رنگی است که در طول روز استفاده می‌کنیم. ترکیب اصلی این ماده سدیم کلرید (NaCl) است که اغلب با ید غنی‌سازی می‌شود. عامل مشکل‌ساز اصلی اما سدیم است.

با اینکه سدیم یکی از عناصر ضروری برای بدن است و در فعالیت‌هایی مانند عملکرد عضلات و انتقال پیام‌های عصبی نقش دارد، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد.

در پزشکی یک اصطلاح رایج وجود دارد: «هر جا سدیم برود، آب هم با خودش می‌برد!». به زبان ساده، افزایش سدیم خون باعث ورود آب بیشتر به عروق و در نتیجه بالا رفتن فشار خون می‌شود. این فشار مزمن می‌تواند به دیواره‌های عروق آسیب بزند، آنها را ضخیم‌تر کند و ریسک تنگی و انسداد عروقی را افزایش دهد.

چه مقدار نمک در روز مجاز است؟
انجمن قلب آمریکا توصیه می‌کند افرادی که مبتلا و یا در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی-‌عروقی نیستند، حداکثر ۲۳۰۰ میلی‌گرم سدیم در روز مصرف کنند. این مقدار تقریبا معادل میزان سدیمی است که به‌دنبال مصرف یک قاشق چای‌خوری نمک خوراکی وارد بدن می‌شود.

در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، حداکثر مقدار سدیم توصیه‌شده برای مصرف روزانه کمتر بوده و به ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز می‌رسد. این در حالی است که در این پژوهش، افراد مبتلا به این بیماری‌ها به‌طور میانگین ۳۰۹۶ میلی‌گرم سدیم در روز مصرف می‌کردند!

نمک فقط در نمکدان نیست!
بسیاری تصور می‌کنند که نمک فقط همان چیزی است که با دست روی غذا می‌ریزیم. اما بخش زیادی از نمک مصرفی از طریق مواد غذایی فرآوری شده و آماده وارد بدن می‌شود: سوسیس، همبرگر، چیپس، کنسروها، پنیرهای فرآوری‌شده و…

اگر تا به‌حال به جدول ترکیبات روی بسته‌بندی این خوراکی‌ها توجه نکرده‌اید، در اولین فرصت به آن نگاهی بیندازید.

از آنجایی که کنترل و اندازه‌گیری میزان دقیق نمک مصرفی کار سختی است، بهتر است تا جای ممکن مصرف نمک خود را کاهش دهید. مثلاً نمک‌دان را از سفره خود حذف کنید یا برای طعم‌دار کردن خوراکی‌ها بیشتر از سایر ادویه‌ها مثل فلفل، پاپریکا، اورگانو و … استفاده کنید.

یکی از راه‌حل‌های جدید برای کاهش سدیم دریافتی، استفاده از «نمک‌های خوراکی کم‌سدیم» است. در این نوع نمک‌ها، بخشی از سدیم کلرید با پتاسیم کلرید جایگزین شده است.

مطالعات نشان داده‌اند که نمک‌های کم سدیم (حاوی ۷۵٪ سدیم کلرید و ۲۵٪ پتاسیم کلرید)، به‌ویژه در افراد مبتلا یا در معرض خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، به‌طور معناداری باعث کاهش فشار خون، سکته مغزی و حتی مرگ ناشی از این بیماری‌ها می‌شوند.

اما یک هشدار مهم! در افراد دچار بیماری‌های کلیوی یا آنهایی که تحت درمان با برخی داروهای مدر (ادرارآور) هستند، مصرف زیاد پتاسیم می‌تواند خطرناک باشد. بنابراین اگر بیماری زمینه‌ای دارید یا دارو مصرف می‌کنید، قبل از استفاده از نمک کم‌سدیم با پزشک خود مشورت کنید.

https://www.medicalnewstoday.com/articles/most-people-with-heart-disease-consume-too-much-sodium

مطالب مرتبط

روز جهانی سپسیس: چرا آگاهی‌ «شما» می‌تواند جان‌ها را نجات دهد؟

گاهی اوقات ابتلا به یک عفونت ساده در هر نقطه از بدن به سرعت و به‌شدت گسترش پیدا می‌کند و تبدیل به وضعیتی می‌شود که به آن سپتیسمی یا سپسیس می‌گویند. در این وضعیت «التهاب» تمام بدن را درگیر می‌کند و در صورت عدم درمان سریع، به سرعت کُشنده است. چرا سپسیس یک روز جهانی […]

مناسب‌ترین زمان مصرف داروهای کنترل فشار خون: صبح یا شب؟

دو پژوهش مجزا که نتایج آنها در کنفرانس سالیانه انجمن کاردیولوژی اروپا ارائه شده، نشان داده‌اند که زمان مصرف داروهای کنترل فشار خون تاثیری روی نتیجه آنها ندارد. در این پژوهش‌ها تاثیر زمان مصرف داروها (صبح یا شب) روی بروز حوادث قلبی/عروقی و میزان مرگ مصرف‌کنندگان بررسی شده و از این نظر تفاوتی مشاهده نشده […]

مرگ نخستین فرد مبتلا به آنفلوآنزای پرندگان H5N2

مدتی است خبرهایی در مورد ابتلای برخی حیوانات از جمله پرندگان و گاو‌ها به آنفلوآنزای پرندگان از نوع H5N2 در رسانه‌ها منتشر می‌شود. در این بین یک مرد ۵۹ ساله در مکزیکو سیتی آمریکا، نخستین مورد تایید شده‌ی ابتلای انسان به آنفلوآنزای پرندگان از نوع H5N2 به حساب می‌آمد. حالا سازمان بهداشت جهانی می‌گوید او […]

نجات جان ۱۵۴ میلیون نفر به خاطر واکسیناسیون طی ۵۰ سال

نتایج یک پژوهش تازه نشان داده که از زمان راه‌اندازی برنامه ایمنی‌سازی جهانی توسط سازمان بهداشت جهانی، جان بیش از ۱۵۴ میلیون نفر به خاطر واکسیناسیون نجات پیدا کرده است. این پژوهش نشان داده افرادی که به واسطه واکسیناسیون زنده‌مانده‌اند، به طور متوسط ۶۶ سال عمر کرده‌اند. به این معنی که واکسیناسیون سبب شده بیش […]

چرا در درمان اسهال از راهکار ارزان قیمت و مهم ORS کمتر استفاده می‌شود؟

هر سال حدود نیم میلیون کودک زیر پنج سال به خاطر ابتلا به اسهال جان خودشان را در سراسر جهان از دست می‌دهند. اما نکته اینجاست که نجات جان بسیاری از آنها بسیار ساده‌ است و کافی است از محلول او آر اس (ORS) استفاده شود که یک درمان بسیار ارزان و در دسترس است. […]

جایگزینی ۵۰ درصد ژن‌های مخمر با دی‌اِن‌اِی ساخته شده در آزمایشگاه

این تصویر یک سلول مخمر در حال تکثیر است. مخمر را که می‌شناسید؟ همان دوست عزیزی که در نانوایی و البته بسیاری چیزهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا زیست‌شناسان توانسته‌اند ۵۰ درصد DNA مخمر را با یک دی ان ای دیگر جایگزین کنند! به این معنی که نیمی از ژن مخمر جدید در آزمایشگاه […]

مطالب داغ

آیا به درمان‌های واقعی با کمک «سلول‌های بنیادی» نزدیک شده‌ایم؟

سال‌ها است در مورد سلول‌های بنیادی و پتانسیل‌ آنها در درمان بیماری‌ها صحبت می‌شود و طی چند دهه‌ی گذشته پژوهش‌های زیادی هم در این مورد انجام شده. این سلول‌ها در واقع مادر دیگر سلول‌ها هستند در تئوری می‌توانند تقریبا به همه چیز تبدیل شوند: مثلا سلول‌های استخوانی، عصبی، عضله و… همین الان هم برخی درمان‌ها […]

چرا به مصرف غذاهای «چرب و نرم» تمایل داریم؟

چرا از خوردن بستنی لذت می‌بریم؟ علتش فقط طعم خوشمزه آن نیست، بلکه احساس خوبی که در دهان ایجاد می‌کند هم یکی از دلایلش است! اکنون پژوهشگران یک ناحیه خاص را در مغز انسان شناسایی کرده‌اند که نسبت به «بافت نرم» و دلنواز غذاهای چرب واکنش نشان می‌دهد و بر اساس آن روی رفتار‌های بعدی […]

ویروس اچ پی وی و بروز سرطان دوم بعد از نجات احتمالی از سرطان اول!

یک دلیل دیگر برای تزریق واکسن HPV: می‌دانیم که در صورت ابتلا به انواع سرطان‌زای ویروس HPV احتمال بروز سرطان دهانه‌ی رحم (سرویکس) افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند. حالا نتایج یک پژوهش مهم نشان می‌دهد که در مبتلایان سرطان دهانه‌ رحم، حتی در صورت نجات و درمان کامل، احتمال ابتلا به یک سرطان دیگر به […]

چرا پیک بزرگ کرونا را جدی نمی‌گیریم؟

به نظر شما همه‌گیری کووید۱۹ به پایان رسیده یا همچنان ادامه دارد؟ این روزها به نظر می‌رسد که افراد توجه زیادی به این بیماری ندارند و زندگی به وضعیت عادی برگشته. اما اجازه دهید به داستان از یک زاویه دیگر نگاه کنیم: به خاطر دارید که همه‌گیری کرونا با موج‌هایی شروع می‌شد و به اوج […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

تیرزپاتید، ویگووی، ویکتوزا و… پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن GLP1

قبلا در «آپدیت ام دی» در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن زیاد صحبت کرده‌ایم. در میان آنها یک دسته دارویی خاص طی چند سال گذشته محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینها جزو یک کلاس دارویی به نام «آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱» یا به طور خلاصه «آگونیست GLP1» هستند. جالب است بدانید اغلب این […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر