۱۳ اسفند ۱۴۰۲ دکتر بابک قلعه‌ باغی

دستورالعمل انتخاب روش مناسب تصویربرداری در موقعیت‌های مختلف (بر اساس American Academy of Family Physicians)

استفاده از رادیوگرافی تشخیصی طی دو دهه گذشته دو برابر شده که نشان می‌دهد گاهی اوقات روش‌های تصویربرداری و رادیوگرافی بیش از حد یا اشتباه تجویز می‌شوند.

در چند سال اخیر، انجمن‌هایی برای همکاری های چند رشته ای تاسیس شده اند که هدف آنها کاهش قرارگرفتن در معرض تابش اشعه با حذف رویه های غیر ضروری و ارائه بهترین شیوه‌هاست. معیارهای مناسب کالج رادیولوژی آمریکا می توانند به انتخاب تصویربرداری های تشخیصی خاص کمک کند:

  • در مواقعی که مشکوک به سکته مغزی هستیم، سی تی اسکن بدون کنتراست از سر انتخاب اول است. 

  • در بررسی سکته مغزی با استفاده از ام آر آی و سی تی اسکن پرفیوژن می‌توان ارزیابی ها را دقیق تر کرد تا به طور بالقوه بازه‌های زمانی درمان دارویی و مداخلات اندوواسکولار افزایش یابد. 

  • در بیماران مبتلا به سندرم سردرد بدون عارضه، باید از تصویربرداری اجتناب شود، مگر اینکه شرح حال یا معاینه فیزیکی نشانه های خطر (پرچم قرمز) را داشته باشد. 

  • برای بیماران مبتلا به درد قفسه سینه و خطر قلبی عروقی کم تا متوسط، سی تی آنژیوگرافی قلب، اکوکاردیوگرافی استرسی و تست استرس هسته‌ای مناسب است و حساسیت و ویژگی قابل توجهی دارند. 

  • در افراد مشکوک به ترومبوآمبولی ریه، سی تی آنژیوگرافی ریه تست ارجح برای بیماران پرخطر یا کسانی است که نتیجه آزمایش d-dimer آنها مثبت است. سینتی گرافی (اسکن) تهویه-پرفیوژن برای بیماران با فیلتراسیون گلومرولی تخمینی کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه در هر 1.73 متر مربع یا آلرژی به ماده حاجب پیشنهاد می شود.

  • در بزرگسالان مشکوک به آپاندیسیت، سی تی اسکن با کنتراست داخل وریدی برای ارزیابی، روش ارجح است با این حال، در کودکان سونوگرافی باید قبل از سی تی اسکن انجام شود و در صورت مثبت بودن باید درمان قطعی (جراحی) آغاز شود. 

  • سونوگرافی اولین روش برای ارزیابی درد یک چهارم فوقانی راست شکم است که نشانه ای از بیماری صفراوی است. 

  • در بررسی تخمدان و لوله رحم، روش های تصویربرداری بر اساس اندازه توده و سن بیمار می باشند.

  • برای کمردرد حاد (کمتر از شش هفته) نباید تصویربرداری انجام شود، مگر اینکه نشانه هایی از وضعیت خطرناک در شرح حال و معاینه بیمار یافت شود. 

  • برای ارزیابی نودول‌‌های تیروئیدی مشکوک که بطور تصادفی در سی تی اسکن دیده شده اند، باید از سونوگرافی استفاده شود.

توصیه های کلیدی در طبابت بالینی:

  • در هنگام انتخاب نوع تصویربرداری تشخیصی تلاش کنید تا بیمار کمترین میزان اشعه را دریافت کند و بهترین روش تشخیصی برای او به کار برده شود.

  • در بیماران با eGFR کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه در هر 1.73 متر مربع برای پیشگیری از نفروپاتی ناشی از ماده حاجب، افزایش حجم مایعات بدن با کریستالوئیدهای ایزوتونیک توصیه می شود.

  • eGFR کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه در هر 1.73 متر مربع، منع مصرف نسبی برای استفاده از مواد حاجب مبتنی بر گادولینیوم است.

  • در بیماران مبتلا به اختلالات سردرد اولیه (بدون علایم جدید یا پیشرونده) که معاینه عصبی طبیعی دارند، تصویربرداری انجام ندهید.

  • در بیماران مشکوک به آمبولی ریه برای تعیین احتمال پیش آزمون قبل از انجام تصویربرداری می توان از ارزیابی های بالینی استفاده کرد. برای جلوگیری از سی تی آنژیوگرافی ریه غیر ضروری در برخی از بیماران با خطر کم یا متوسط می توان از معیارهای بالینی رد آمبولی ریه یا آزمایش d-dimer استفاده کرد.

  • در بیماران بدون علامت برای ارزیابی قبل از عمل یا بررسی‌های پایه در هنگام بستری شدن در بیمارستان از انجام رادیوگرافی ساده قفسه سینه خودداری کنید.

  • در بیماران مبتلا به کمردرد حاد (کمتر از شش هفته) و بدون علامت خطر در شرح حال یا معاینه فیزیکی، تصویربرداری انجام ندهید.

بهترین رویکردها در تصویربرداری تشخیصی:

  • در ارزیابی کودکان مشکوک به آپاندیسیت، از سی تی اسکن به عنوان روش تصویربرداری انتخابی اجتناب کنید. ابتدا باید سونوگرافی انجام شود. سی تی اسکن یا ام آر آی برای موارد خاص در نظر گرفته می شوند.

  • در ارزیابی روتین دردهای شکمی، انجام سی تی اسکن ضروری نیست.

  • در بیماران با ضربه سر خفیف مراجعه کننده به اورژانس که در معاینه کم خطر به نظر می رسند، از انجام سی تی اسکن اجتناب کنید.

  • در ارزیابی بیماران با ضربه سر خفیف، انجام سی تی اسکن ضروری نیست.

  • در کودکان با ضربه سر خفیف، بطور روتین سی تی اسکن انجام ندهید.

در بیمارانی که میزان فیلتراسیون گلومرولی آنها کمتر از 30 میلی لیتر در دقیقه در هر 1.73 متر مربع است، ممکن است در مواجهه با مواد حاجب یددار، خطر نفروپاتی بیشتری داشته باشند و در صورت قرار گرفتن در معرض مواد حاجب مبتنی بر گادولینیوم، خطر فیبروز سیستمیک نفروژنیک افزایش می یابد.

https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2021/0101/p42.html#afp20210101p42-sort6

مطالب مرتبط

اختلالات خوردن در خدمات تندرستی پایه: تشخیص و درمان (بر اساس American Academy of Family Physicians)

اختلالات خوردن با اختلال در خوردن و رفتارهای کنترل وزن همراه هستند و سلامت جسمی و عملکرد روانی اجتماعی فرد را مختل می کنند و حتی می‌توانند تهدید کننده زندگی باشند. مداخله زودهنگام ممکن است خطر آسیب و ناتوانی طولانی مدت را کاهش دهد. پزشکان باید اختلالات غذا خوردن و نگرانی های مربوط به تصویر […]

التهاب و سنگ لوزه: تشخیص و درمان (بر اساس American Academy of Family Physicians)

تقریباً 0.4 درصد از مراجعات سرپایی به دلیل التهاب لوزه است که در 70 تا 95 درصد موارد به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می شود. با این حال، عفونت های باکتریایی ناشی از استرپتوکوک بتا همولیتیک گروه A در 5 تا 15 درصد از بزرگسالان و 15 تا 30 درصد از کودکان 5 تا 15 […]

پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد غربالگری سرطان پستان (بر اساس American Academy of Family Physicians)

سرطان پستان شایع ترین سرطان غیر پوستی در زنان است و حدود 30 درصد از سرطان های تازه تشخیص داده شده را شامل می شود.بیشترین شیوع سرطان پستان در زنان 70 تا 74 ساله است. عوامل خطر متعددی با ایجاد سرطان پستان مرتبط هستند. پرسشنامه ارزیابی عوامل خطر می تواند برای تعیین ریسک فردی و […]

چرا «تمرین‌های قدرتی» و «عضله سازی» بهترین کاری است که می‌توانید برای سلامت‌تان انجام دهید؟

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: ما برای مراقبت از سلامت‌مان ممکن است کارهای مختلفی انجام دهیم: مثلا رژیم غذایی سالمی داشته […]

آشنایی با مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از سرطان

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: سالانه بیش از ۱۸ میلیون مورد جدید سرطان در دنیا رخ می‌دهد که سهم کشور ایران […]

۱۰ توصیه برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط نوجوانان

شبکه‌های اجتماعی روی ذهن و جسم ما اثرات مثبت و منفی زیادی برجای گذشته‌اند و نمی‌توان آن را کتمان کرد. اما این تاثیر در نوجوانان بسیار بیشتر و مهم‌تر بوده است. به همین خاطر انجمن روانشناسی آمریکا یک دستورالعمل شامل ۱۰ توصیه برای استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است. آنها معتقدند آموزش استفاده […]

مطالب داغ

کمک میکروبیوم بدن مادر به تکامل مغز کودک

نوزادانی که با روش سزارین به‌ دنیا می‌آیند از کانال زایمان عبور نمی‌کنند و به همین خاطر با میکروبیوم طبیعی این مسیر تماس پیدا نمی‌کنند. سال‌ها است در این مورد پژوهش‌های متعددی انجام شده و یک نظریه کلی وجود دارد که تماس با این میکروب‌ها به سلامت کودک کمک می‌کند و به همین خاطر برای […]

عامل خطری که در چکاپ‌های روتین بررسی نمی‌شود

برخی افراد تصور می‌کنند با یک آزمایش خون می‌توان یک چکاپ کامل انجام داد و همه ابعاد سلامتی را بررسی کرد! در حالی که در آن فقط کسری از سلامت قابل بررسی است. یکی از مهم‌ترین مواردی که در چکاپ‌های روتین پزشکی، کمتر مورد بررسی قرار می‌گیرد، وجود پلاک در رگ‌ها است که به آن […]

آینده‌ی جراحی‌ چشم در اختیار ربات هوش مصنوعی؟

وقتی صحبت از جایگزینی پزشکان با هوش مصنوعی می‌شود، اکثر کارشناسان معتقدند که برخی رشته‌ها مانند جراحی‌ها در آخر لیست جایگزینی قرار دارند! چون باید ترکیب دقیقی از هوش‌مصنوعی و رباتیک ایجاد شود. اما این مسیر هم به سرعت در حال طی شدن است. اکنون کنفرانس سالیانه چشم پزشکان فوق تخصص جراحی شبکیه (EURETINA2024) در […]

رساندن داروی شیمی درمانی به تومور مغزی با کمک امواج اولتراسوند

آن قسمت سبز رنگ که در این تصویر سی‌تی اسکن می‌بینید، یک تومور مهاجم به نام گلیوبلاستوما است که جزو سرطان‌هایی است که درمان آن دشوار است. حالا پژوهشگران می‌گویند با کمک امواج اولتراسوند می‌توان به رساندن دارو‌های شیمی‌درمانی به این تومور کمک کرد. همانطور که می‌دانید مغز انسان دارای یک لایه حفاظتی است که […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر