۱۷ تیر ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

آیا DNA غذای پخته شده در دمای بالا به سلول‌های ما آسیب می‌زند؟

این نکته از سال‌ها پیش شناخته شده که پختن غذا در دمای بالا می‌تواند اثرات سرطان‌زایی داشته باشد. علت آن هم برخی مولکول‌هایی است که در دمای بالا تولید می‌شوند و می‌توانند به صورت بالقوه احتمال بروز سرطان را افزایش دهند.

حالا پژوهشگران از یک زاویه دیگر هم به موضوع نگاه کرده‌اند: آیا DNA موجود در سلول‌های مواد خوراکی هم می‌توانند اثر سرطان‌زایی داشته باشند یا نه؟ ایده این بوده که پخت غذا در دمای بالا سبب آسیب به دی ان ای سلول‌های غذا می‌شود و این احتمال وجود دارد که آنها وارد دی ان ای سلول‌های مصرف‌کننده غذا بشوند.

البته توجه کنید که ژن‌ها از مواد خوراکی وارد دی‌ ان دی مصرف کننده نمی‌شوند. بلکه هنگام هضم مواد خوراکی، دی ان ای به اجزای تشکیل دهنده کوچک یعنی نوکلئوتید‌ها شکسته شده و سپس وارد سیستم گوارش و جریان خون می‌شود.

اما نکته اینجاست که به‌نظر می‌رسد برخی از این نوکلئوتید‌ها بر اثر حرارت بالا تغیر پیدا کرده‌ و ممکن است در ساخت دی ان ای سلولی مورد استفاده قرار بگیرند. در آزمایشی که روی موش‌ها و سلول‌های آزمایشگاهی انجام شده مشخص شده که این سناریو حداقل در برخی موارد می‌تواند رخ بدهد و سبب افزایش آسیب به دی ان ای سلول‌های میزبان می‌شود.

البته باید مجددا تاکید کنیم که این پژوهش در موش‌ها و سلول‌های آزمایشگاهی انجام شده و فعلا نمی‌توان آن را به انسان تعمیم داد. اما به صورت بالقوه می‌توان گفت که پخت غذا در دمای بالا، احتمالا می‌تواند ریسک بروز مشکلات ژنتیکی را افزایش دهد.
آیا راهکاری برای کاهش این ریسک وجود دارد؟ معلوم شده که هر چقدر دمای پخت غذا بالاتر باشد، میزان آسیب به دی ان ای سلول‌های ماده خوارکی بیشتر خواهد بود. بنابراین توجه به «دمای پخت» و کاهش آن می‌تواند تا حدی این تاثیر را کاهش دهد.

مطالب مرتبط

جایگزینی ۵۰ درصد ژن‌های مخمر با دی‌اِن‌اِی ساخته شده در آزمایشگاه

این تصویر یک سلول مخمر در حال تکثیر است. مخمر را که می‌شناسید؟ همان دوست عزیزی که در نانوایی و البته بسیاری چیزهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا زیست‌شناسان توانسته‌اند ۵۰ درصد DNA مخمر را با یک دی ان ای دیگر جایگزین کنند! به این معنی که نیمی از ژن مخمر جدید در آزمایشگاه […]

مچ‌بند هوشمند برای کاهش علائم گرگرفتی دوران زادبس

گُرگرفتی دوران زادبس (یائسگی) احساس گرمای ناگهانی و نسبتا شدیدی است که در بیش از ۸۰ درصد خانم‌ها رخ می‌دهد و می‌تواند چندین دقیقه طول بکشد و با تعریق و برافروختگی پوست همراه باشد. برای جلوگیری از آن برخی راهکارهای هورمونی وجود دارد که به دلایل مختلف همه از آن استفاده نمی‌کنند. ضمنا همین چند […]

چرا نمی‌توانیم از خوردن برخی خوراکی‌ها دست بکشیم؟

به این موضوع دقت کرده‌اید که وقتی شروع به خوردن برخی خوراکی‌ها می‌کنیم، دیگر نمی‌توانیم جلوی خودمان را بگیریم و دوست داریم مقادیر زیادی از آن خوراکی خاص را مصرف کنیم؟ برای این موضوع دلایل متعددی وجود دارد که برخی از آنها منشا روانی دارند، اما اکنون پژوهشگران یک علت «شیمیایی» هم برایش پیدا کرده‌اند. […]

تایید یک اپلیکیشن اپل واچ برای پیشگیری از بارداری توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

سازمان غذا و داروی آمریکا برای نخستین بار یک اپلیکیشن اپل واچ را به عنوان روش پیشگیری از بارداری مورد تایید قرار داده است. این اپلیکیشن Natural Cycles نام دارد و با کمک سنسور دمای اپل واچ می‌تواند روزهای تخمک‌گذاری و در نتیجه زمان‌های باروری را با دقت بالا پیش‌بینی کند. البته شرکت اپل از […]

تفاوت دمای مناسب خواب برای گروه‌های سنی مختلف

دمای محیط روی کیفیت خواب تاثیر زیادی دارد و لازم است بدانید برای گروه‌های سنی مختلف، اعداد متفاوتی پیشنهاد می‌شود که در اینجا به آنها می‌پردازیم اما توصیه کلی این است که دمای محیط خواب باید خنک‌تر از دمای عادی تنظیم شود، چرا که سردی اتاق خواب چند مزیت مهم به‌همراه دارد: خنک بودن محیط […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

مطالب داغ

چرا فناوری mRNA آینده سلامت را متحول خواهد کرد؟

هفته گذشته شاهد اعطای نوبل پزشکی سال ۲۰۲۳ به دو پژوهشگر مخترع واکسن mRNA بودیم. در دوران کرونا نام این فناوری بر سر زبان‌ افتاد و ساخت سریع‌شان سبب نجات جان افراد زیادی شد. اما این فناوری فقط به واکسن کووید محدود نیست و داستان بسیار بزرگ‌تر است. چون سبب می‌شود دنیای جدیدی به رویمان […]

تایید مصرف داروی کلشی‌سین برای مبتلایان تصلب شرایین

وقتی اسم داروی کلشی‌سین به میان می‌آید، اولین گزینه‌هایی که به ذهن‌ می‌رسند بیماری‌هایی مانند نقرس است. اما اکنون استفاده از کلشی‌سین با دوز پایین نیم میلی‌گرمی، برای بیمارهای قلبی عروقی توسط سازمان غذا و داروی آمریکا تایید شده است. مشخص شده که این دارو در افرادی که مبتلا به بیماری آترواسکلروتیک (ASCVD) همراه با […]

تاثیر استفاده از «نمک کم سدیم» (نمک پتاسیم) در کاهش فشار خون

می‌دانیم مصرف نمک سبب افزایش فشارخون می‌شود. اما چندین دهه‌ است نوعی نمک به نام «نمک غنی‌شده با پتاسیم» یا «نمک کم سدیم» اختراع شده که پژوهش‌ها نشان داده به کاهش فشار خون در مقایسه با نمک معمولی کمک می‌کند. نمک رایج از ترکیب سدیم و کلر تشکیل شده و می‌دانیم «سدیم» آن عامل افزایش […]

سه ترفند ذهنی برای داشتن رژیم غذایی سالم‌تر و فعالیت بدنی بیشتر

همه می‌دانیم که باید رژیم غذایی سالمی داشته باشیم و بیشتر ورزش کنیم. اما اغلب ما در عمل به این توصیه‌ها پایبند نیستیم و نشستن روی مبل و خوردن چیزبرگر دوبل را ترجیح می‌دهیم! در اینجا به سه ترفند ساده‌ی ذهنی می‌پردازیم که مانند ابزارهایی قدرتمند به ما کمک می‌کنند تا انتخاب‌های بهتری داشته باشیم. […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر