۱۱ مرداد ۱۴۰۴ دکتر علی‌اصغر هنرمند

پاسخ به یک پرسش: آیا ماهی‌های پرورشی ایران هم به اندازه‌ی کافی امگا۳ دارند؟

پس از انتشار اپیزود «امگا۳»، یکی از پرسش‌هایی که بارها تکرار شد این بود که آیا قزل‌آلا و سالمون پرورشیِ ایران حاوی مقدار کافی امگا۳ هستند یا خیر؟

به چه میزان امگا۳ نیاز داریم؟

پیش از آنکه سراغ بررسی وضعیت ماهی‌ها برویم، بد نیست یک‌ بار دیگر مقدار نیاز روزانه به امگا۳ را مرور کنیم. منابع مختلف ارقام متفاوتی پیشنهاد می‌کنند، اما معمولاً ۱۱۰۰ میلی‌گرم برای خانم‌ها و ۱۶۰۰ میلی‌گرم برای آقایان (جمع EPA و DHA) به‌عنوان دوز روزانه توصیه می‌شود.
البته مصرف تا ۳۰۰۰ میلی‌گرم در روز نیز به‌طور کلی مشکلی ایجاد نمی‌‌کند و برخی متخصصان، عدد ۲۰۰۰ میلی‌گرم را برای بزرگسالان مناسب می‌دانند.

ماهی پرورشی چقدر امگا۳ دارد؟

همه‌چیز به تغذیه ماهی‌ها برمی‌گردد. در بسیاری از کشورها، مزارع پرورش ماهی از مکمل‌های روغن جلبک یا کلزای اصلاح‌شده‌ی غنی از DHA استفاده می‌کنند تا سطح امگا۳ محصول بالا بماند.
اما در ایران، به‌دلیل قیمت بالای این مکمل‌ها و محدودیت واردات، تولیدکنندگان اغلب روغن ماهی را با روغن کانولا یا سویا جایگزین می‌کنند. نتیجه؟ رشد ماهی همچنان مطلوب است ولی محتویات امگا۳ آن به‌شکل قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

مقایسهٔ ماهی پرورشی اروپایی با ایرانی

بررسی‌ها روی سالمون‌های پرورشی اروپا نشان داده‌اند که هر ۱۰۰ گرم فیله بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌گرم امگا۳ دارد.
در ایران، یک پژوهش در استان یزد نشان داد که میزان امگا۳ در ماهی‌های پرورشی تنها ۱۴۲ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم فیله است؛ یعنی تقریبا ۱۰ برابر کمتر از نمونه‌های اروپایی! بدتر آنکه در برخی مزارع آزمایش‌ شده، مقادیر EPA و DHA تقریباً صفر گزارش شده است.

مقایسهٔ امگا۳ ماهی با مکمل‌ها

بیشتر مکمل‌های (کسپول سافت‌ژل) موجود در بازار ایران حدود ۳۰۰ میلی‌گرم امگا۳ (جمع EPA و DHA) دارند. اگر اطلاعات این پژوهش داخلی را ملاک قرار دهیم، یک کپسول مکمل معادل مصرف ۲۰۰ گرم فیله‌ی قزل‌آلا است! در حالی که انتظار داشتیم در همین مقدار گوشت ماهی، حداقل ۳۰۰۰ میلی‌گرم امگا۳ وجود داشته باشد؛ یعنی معادل ۱۰ قرص مکمل!

جمع‌بندی و راهکار جایگزین:

ماهی‌های پرورشی هنوز مقادیری امگا۳ دارند، اما به‌دلیل تغذیهٔ نامناسب، میزان این اسید چرب مفید در آنها به‌شدت پایین آمده. برای جبران، می‌توانید مصرف ماهی‌های کیلکا و ساردین را افزایش دهید؛ چون همچنان سرشار از امگا۳ هستند و مثلاً ۱۰۰ گرم کیلکا حدود ۱۳۰۰ تا ۱۸۰۰ میلی‌گرم امگا۳ دارد.
فراموش نکنید که مصرف مقادیر کافی امگا۳ بسیار مهم است.

https://www.thaiscience.info/Journals/Article/WJST/10897271.pdf

https://cjes.guilan.ac.ir/article_1138_6eba84ef37a646c9f838f997b4e1722c.pdf

مطالب مرتبط

ورزش در هوای آلوده: مزایا بیشتر است یا معایب؟

قبلاً بارها در آپدیت‌ام‌دی در مورد اهمیت ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن و دوچرخه‌سواری در سلامت صحبت کرده‌ایم. اما از طرف دیگر، این را هم می‌دانیم که آلودگی هوا برای سلامتی مضر است و هنگام ورزش‌های با شدت متوسط یا بالا، تعداد و عمق تنفس ما افزایش می‌یابد که همین مسأله، ورود آلاینده‌ها به ریه‌ها و […]

چرا DeepSeek دنیای هوش مصنوعی را شوکه کرده است؟

طی چند روز گذشته یک مدل هوش مصنوعی از کشور چین به نام DeepSeek سروصدای زیادی به راه‌انداخته و حتی بازار بورس دنیا را تکان داده است. برای مثال، سهام شرکت انویدیا نزدیک به ۶۰۰ میلیارد دلار اُفت کرده که بزرگ‌ترین سقوط آزاد در تاریخ بورس جهان به شمار می‌آید! (هرچند تا اینجا حدود ۲۶۰ […]

ایمنی شش ماهه نوزاد در صورت تزریق واکسن کووید توسط مادر باردار

یک پژوهش تازه نشان داده در صورت دریافت واکسن کووید یا دوز بوستر آن توسط مادران باردار، کودک آنها حداقل تا شش ماه بعد از تولد در برابر ابتلا به نوع علامتدار کووید محافظت می‌شود. پیش از این می‌دانستیم که آنتی‌بادی‌های مادر به نوزاد منتقل می‌شود و آنها در مقابل ابتلا به نوع علامتدار بیماری […]

بهره‌وری ربات‌های امداد رسانی یا تحویل مرسوله: به چند ناظر انسانی نیاز داریم؟

طی چند سال گذشته روی موضوع تحویل مرسوله‌ با کمک پهباد یا ربات‌های کوچک حمل و نقل، فعالیت‌های زیادی صورت گرفته و شرکت‌هایی مانند آمازون همین الان هم در برخی نقاط دنیا برای تحویل بسته‌ها از این سیستم استفاده می‌کنند. اما تحویل با کمک ربات پرنده یا چرخدار هم نیاز به نظارت توسط اپراتور انسانی […]

مصرف الکل در خانم‌ها و افزایش خطر مرگ ناشی از کبد چرب

می‌دانیم که یکی از عوارض مهم مصرف الکل در دراز مدت، ایجاد بیماری کبد چرب است که یک بیماری بالقوه کشنده به‌حساب می‌آید. حالا نتیجه یک پژوهش بلند مدت نشان داده که میزان کشندگی این بیماری در خانم‌ها حدود دو برابر آقایان است. این پژوهش که در ژورنال Hepatology منتشر شده بیش از ۱۰ هزار […]

آیا مصرف گلوتامین در ورزش کمک‌کننده است؟

گلوتامین یک اسید آمینه است که به اشکال مختلف مانند l-glutamine به فروش می‌رسد. این مکمل در میان بدنسازان طرفداران خاص خودش را دارد اما شاید نیاز باشد کمی دقیق‌تر به ماجرا نگاه کنیم: به طور کلی گلوتامین در بازار به عنوان یک مکمل ورزشی تبلیغ می‌شود. اما در حال حاضر شواهد کافی و پیوسته‌ای […]

مطالب داغ

مصرف منظم قهوه و افزایش طول عمر؟

آیا می‌دانستید که قهوه بعد از آب، پرمصرف‌ترین نوشیدنی دنیا است؟ یک پژوهش که سال ۲۰۲۰ انجام شده، نشان داد که روزانه بیش از ۲ میلیارد فنجان قهوه در جهان نوشیده می‌شود! در قهوه بیش از ۲۰۰۰ ماده‌ی بالقوه «بیواکتیو» وجود دارد. یعنی ترکیبات شیمیایی که در تماس با بدن ما می‌توانند سبب فِعل و […]

افزایش احتمال بروز پوکی استخوان در استفاده بلند مدت از کرم های پوستی کورتیکواستروئیدی

کرم‌های موضعی می‌توانند به درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌های پوستی کمک کنند. اما استفاده طولانی‌مدت از انواعی که حاوی مواد ضد التهاب کورتیکواستروئیدی هستند، می‌تواند عوارض جانبی جدی از جمله پوکی استخوان، به‌همراه داشته باشد. یک مطالعه جدید نشان می‌دهد استفاده طولانی‌مدت از کرم‌های پوستی حاوی کورتیکواستروئید، می‌تواند استخوان‌های شما را ضعیف کند و خطر […]

افزایش ۲۲۶ درصدی حافظه با استفاده از بوی مطبوع در اتاق خواب

نتایج یک پژوهش کوچک نشان داده وجود یک رایحه مطبوع در محیط خواب، سبب افزایش قابل توجه حافظه می‌شود! پژوهشگران می‌گویند این بهبود حافظه در شرکت‌کنندگان سالمند ۲۲۶ درصد بوده است که عدد بسیار قابل ملاحظه‌ای‌ است. آنها هر شب در اتاق خواب شرکت‌کنندگان پژوهش به مدت ۲ ساعت با کمک اسانس‌های روغنی طبیعی، رایحه‌هایی […]

یک تست خون برای اندازه گیری سرعت پیر شدن اعضای مختلف بدن

اعضای بدن انسان با سرعت متفاوتی پیر می‌شوند و برای مثال سن مغز، قلب، کبد و ریه ما ممکن است اختلاف زیادی داشته باشد. قبلا هم در آپدیت ام دی به این موضوع پرداخته بودیم و برای مثال در مورد آقای برایان جانسون صحبت کرده‌ بودیم که ۴۵ سال سن دارد اما قلبش ۳۷ ساله […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر