۰۸ دی ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

معرفی کتاب «رفتار»: بررسی زیست شناختی بهترین و بدترین رفتار انسان

به نظر شما منشا رفتارهای ما از کجاست؟ چه چیزی سبب می‌شود در برخی شرایط عاقلانه عمل کنیم و گاهی اوقات بسیار غیرمنطقی باشیم؟ آیا منشا آن در روان ما است یا در هورمون‌های ما؟ اگر علاقمند هستید در این رابطه اطلاعات جامعی به‌دست آورید، به شما پیشنهاد می‌کنم کتاب «رفتار» نوشته‌ی دکتر ساپولسکی را مطالعه کنید.

این کتاب اخیرا به فارسی ترجمه شده و یک نسخه‌ی آن توسط ناشر برای من ارسال شده است. دکتر ساپولسکی را از قبل می‌شناختم، او استاد دانشگاه استنفورد و یکی از پژوهشگران و نویسنده‌های بسیار شناخته شده در حوزه علوم‌اعصاب است و در این مورد چندین کتاب پرفروش دارد.

کتاب «رفتار» حدود ۷۰۰ صفحه است و به خاطر ضخامتش معمولا جزو کتاب‌هایی قرار می‌گیرد که برای «با کلاس بودن» آن در کتابخانه‌مان قرار می‌دهیم، ولی در عمل آن را نمی‌خوانیم. اما این از آن نوشته‌هایی است که باید آن را در گذر زمان و به‌تدریج مطالعه کنید و به هر فصلش اجازه دهید تا در ذهن‌تان جا بیفتد. چون پر از نکات آموزنده و بسیار متنوع است.

اجازه دهید یک مثال از متن کتاب برایتان ذکر کنم:
اصطلاح «سندرم پیش از قاعدگی» در سال ۱۹۵۳ ابداع شد و بر اساس گزارشی بود که در آن معلوم شد مجرمان زن، بیشتر جنایات خودشان را در روزهای منتهی به قاعدگی‌شان مرتکب شده‌اند. در یک مدرسه شبانه‌روزی هم مشخص شد که بخش قابل توجهی از اخطارهای دانش‌آموزان در رابطه با تخلفات رفتاری آنها در دوران پیش از قاعدگی است.

حتی در سال ۱۹۸۰ وکیل خانم سندی کرادوک که همکارش را به قتل رسانده بود، توانست بابت این موضوع در مجازات وی تخفیف بگیرد. خانم کرادوک بیش از ۳۰ محکومیت قبلی برای دزدی، ایجاد آتش سوزی و حمله داشت. اما یک عادت وی به کمکش آمد: او یک دفترچه خاطرات داشت که هر روز در آن روزمره نویسی می‌کرد. تاریخ انجام اعمال خشونت آمیز و روزهای پیش از قاعدگی اون چنان با هم تطابق داشت که دادگاه او را تحت عفو مشروط با درمان پروژسترون قرار داد! در ادامه داستان جالب‌تر هم می‌شود: مدتی بعد از آزادی، پزشک خانم کرادوک میزان پروژسترون او را کاهش داد و چند روز بعد او در تلاش برای چاقو زدن به یک شخص دستگیر شد! نتیجه البته یک عفو مشروط دیگر بود با پروژسترون بالاتر…

این فقط یک نمونه از ده‌ها و شاید صدها روایت جالبی است که در کتاب «رفتار» با آن مواجه می‌شوید. برای مثال در این کتاب می‌فهمیم که رکود اقتصادی چگونه باعث افزایش بدرفتاری با همسر و کودک می‌شود، چرا نوجوان‌ها نسبت به دیگر افراد خطرپذیری بیشتری دارند، تفاوت فرهنگ‌های جمع‌گرا نسبت به فرهنگ‌های فردگرا چیست، چرا بچه‌ میمون‌های نر، بازی با اسباب‌بازی‌های پسرانه را ترجیح می‌دهند و چرا «برنج»، در فرهنگ شرق آسیا نقشی کلیدی ایفا می‌کند.

متن کتاب در بعضی جاها کمی ثقیل و تخصصی می‌شود. اما تلاش شده اصطلاحات و نکات فنی تا حد ممکن به زبان قابل فهم شرح داده شود. عرفان شیرمحمدی هم با ترجمه‌ی خوب کتاب، متنی روان و خواندنی در اختیارمان قرار داده است. شاید بخش‌هایی که جزییات زیست‌شناسی و فیزیولوژی شرح داده می‌شود، بیشتر برای علاقمندان علوم تجربی جذاب باشد، اما اگر به این جزئیات علاقه ندارید، می‌توانید از بخش‌های فنی با دور تند عبور کرده و نگاه جامع کتاب به موضوع «رفتار» انسان را دنبال کنید.

نسخه چاپی کتاب از سایت نشر نوین قابل سفارش است و با کیفیتی خوب، چاپ و صحافی شده است. نسخه الکترونیکی آن هم در سایت‌هایی مانند طاقچه در دسترس شما است. خوب است بدانید که این کتاب در سایت goodreads هم با بیش از ۲۰ هزار رای، امتیاز ۴.۴ (از پنج) را دریافت کرده‌ است.

مطالب مرتبط

چرا «تمرین‌های قدرتی» و «عضله سازی» بهترین کاری است که می‌توانید برای سلامت‌تان انجام دهید؟

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: ما برای مراقبت از سلامت‌مان ممکن است کارهای مختلفی انجام دهیم: مثلا رژیم غذایی سالمی داشته […]

تیرزپاتید، ویگووی، ویکتوزا و… پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن GLP1

قبلا در «آپدیت ام دی» در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن زیاد صحبت کرده‌ایم. در میان آنها یک دسته دارویی خاص طی چند سال گذشته محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینها جزو یک کلاس دارویی به نام «آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱» یا به طور خلاصه «آگونیست GLP1» هستند. جالب است بدانید اغلب این […]

آشنایی با مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از سرطان

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: سالانه بیش از ۱۸ میلیون مورد جدید سرطان در دنیا رخ می‌دهد که سهم کشور ایران […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

۱۰ توصیه برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط نوجوانان

شبکه‌های اجتماعی روی ذهن و جسم ما اثرات مثبت و منفی زیادی برجای گذشته‌اند و نمی‌توان آن را کتمان کرد. اما این تاثیر در نوجوانان بسیار بیشتر و مهم‌تر بوده است. به همین خاطر انجمن روانشناسی آمریکا یک دستورالعمل شامل ۱۰ توصیه برای استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است. آنها معتقدند آموزش استفاده […]

پاسخ به پرسش‌های رایج در رابطه با ارتقای سلامت و طول عمر

مطلب روز گذشته در مورد برایان جانسون و تلاش‌های این شخص با واکنش‌های زیادی مواجه و پرسش‌های زیادی به سمت من سرازیر شد. اینجا تلاش کرده‌ام به مهم‌ترین آنها پاسخ دهم: آشنایی با مفهوم لانجویتی Longevity:موضوع «طول عمر» همیشه برای انسان جذاب بوده اما طی چند دهه گذشته و‌ به‌ویژه چند سال اخیر، نگاه علم […]

مطالب داغ

نامناسب بودن رژیم غذایی عامل ۷۰ درصد موارد ابتلا به دیابت نوع ۲

نتیجه یک پژوهش گسترده پیش‌بینی کرده ۷۰ درصد موارد جدید ابتلا به دیابت نوع ۲ ناشی از رژیم غذایی نامناسب افراد است. در این پژوهش که در ژورنال Nature Medicine منتشر شده، موارد دیابت نوع ۲ در ۱۸۴ کشور جهان مرتبط با وزن افراد و ۱۱ فاکتور در رژیم غذایی پیش‌بینی شده است. فاکتورهای کلیدی […]

دقت هوش مصنوعی ChatGPT در پاسخ به پرسش‌های مرتبط با سرطان

آیا بیماران مبتلا به سرطان می‌توانند در مورد بیماری‌شان با هوش مصنوعی ChatGPT مشورت کنند؟ آیا اطلاعات آن قابل اعتماد است؟ گروهی از محققان تصمیم‌گرفتند این موضوع را بررسی کنند و متوجه شدند صحت پاسخ‌های این هوش مصنوعی نسبت به پرسش‌های رایج و شایعات مربوط به سرطان‌ها ۹۷ درصد است که عدد بسیار خوبی به […]

آیا به درمان‌های واقعی با کمک «سلول‌های بنیادی» نزدیک شده‌ایم؟

سال‌ها است در مورد سلول‌های بنیادی و پتانسیل‌ آنها در درمان بیماری‌ها صحبت می‌شود و طی چند دهه‌ی گذشته پژوهش‌های زیادی هم در این مورد انجام شده. این سلول‌ها در واقع مادر دیگر سلول‌ها هستند در تئوری می‌توانند تقریبا به همه چیز تبدیل شوند: مثلا سلول‌های استخوانی، عصبی، عضله و… همین الان هم برخی درمان‌ها […]

تاثیر مصرف امگا ۳ روی کاهش رفتارهای خشونت‌آمیز!

نتیجه‌ی یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌ امگا۳ سبب کاهش ۲۸ درصدی رفتارهای خشونت آمیز در افراد می‌شود. این پژوهش که از نوع متا آنالیز بوده، نشان داده که این تاثیر هم در بزرگسالان و هم در کودکان رخ می‌دهد. قبلا در مورد مزایای متعدد مصرف مقادیر کافی امگا ۳ در یک اپیزود […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر