۱۵ اسفند ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

کشف قدیمی‌ترین مدرک تکامل کروموزوم‌های جنسیتی در هشت‌ پاها از ۳۸۰ میلیون سال قبل

می‌دانیم جنسیت اغلب موجودات زنده (از جمله پستانداران) توسط کروموزوم‌های جنسی تعیین می‌شود. برای مثال در انسان داشتن کروموزم X و Y مساوی با جنسیت مذکر و داشتن دو کروموزوم XX به معنی جنسیت مونث است. اما تا به حال به این نکته فکر کرده‌اید که اصلا خود کروموزوم‌های تعیین جنسیت خودشان از کجا آمده‌اند؟

این پرسشی است که سال‌ها است به دنبال جواب آن هستیم، حالا پژوهشگران در هشت پاها به یک پاسخ احتمالی رسیده‌اند:

جنسیت در این موجودات همیشه یک علامت سوال بوده و تصور این بوده که عوامل محیطی مانند دمای آب سبب تعیین جنسیت در آنها می‌شود. حالا مشخص شده که در هشت‌پاها هم یک کروموزم به نام Z در تعیین جنسیت نقش ایفا می‌کند. البته با یک تفاوت اساسی:

هشت‌پاهای مذکر دارای دو کروموزوم ZZ هستند و هشت پای ماده فقط یک کروموزوم Z دارد. پژوهشگران متوجه شده‌اند که این مدل تفکیک جنسیت توسط کروموزوم‌ها حدود ۳۸۰ میلیون سال قبل در این موجودات تکامل پیدا کرده که قدیمی‌ترین مدرکی است که تاکنون در این رابطه به دست آمده است.

پیش از این قدیمی‌ترین مدرک تفکیک جنسیتی کروموزومی کشف شده متعلق به ماهی‌های استروژن و برای حدود ۱۸۰ میلیون سال قبل بود که این کشف جدید آن را حدود ۲۰۰ میلیون سال عقب‌تر برده است.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-00637-0

مطالب مرتبط

ویپ، پاد و سیگارهای الکترونیکی: مفید یا مضر؟

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: وقتی کریستف کلمب حدود پانصد سال قبل قاره آمریکا را کشف کرد، با گیاه تنباکو آشنا شد که بومیان از آن استفاده می‌کردند. تقریبا ۷۰ سال بعد سفیر فرانسه مدعی شد تنباکو دارای خواص درمانی است و به تدریج مصرف آن به یکی از تفریحات گران‌قیمت […]

جایگزینی ۵۰ درصد ژن‌های مخمر با دی‌اِن‌اِی ساخته شده در آزمایشگاه

این تصویر یک سلول مخمر در حال تکثیر است. مخمر را که می‌شناسید؟ همان دوست عزیزی که در نانوایی و البته بسیاری چیزهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا زیست‌شناسان توانسته‌اند ۵۰ درصد DNA مخمر را با یک دی ان ای دیگر جایگزین کنند! به این معنی که نیمی از ژن مخمر جدید در آزمایشگاه […]

آشنایی با مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از سرطان

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: سالانه بیش از ۱۸ میلیون مورد جدید سرطان در دنیا رخ می‌دهد که سهم کشور ایران بیش از ۱۸۰۰۰۰ مورد جدید است. جالب است بدانیم از هر سه نفر، یک نفر در طول عمر خود مبتلا به سرطان می‌شود و از هر ۴ نفر، یک نفر […]

چگونه کروموزم Y برخی سرطان‌های مردان را خطرناک‌تر می‌کند؟

تا به حال به این نکته فکر کرده‌اید که چرا برخی سرطان‌ها در مردان شایع‌تر یا مرگ‌آورتر است؟ یکی از باورهایی که در این مورد وجود داشته این بوده که مردان به خاطر سبک زندگی ناسالم‌ترشان به برخی سرطان‌ها بیشتر مبتلا می‌شوند: مثلا مصرف دخانیات و الکل در آنها شایع‌تر است. اما اکنون چند پژوهش […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

۱۰ توصیه برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط نوجوانان

شبکه‌های اجتماعی روی ذهن و جسم ما اثرات مثبت و منفی زیادی برجای گذشته‌اند و نمی‌توان آن را کتمان کرد. اما این تاثیر در نوجوانان بسیار بیشتر و مهم‌تر بوده است. به همین خاطر انجمن روانشناسی آمریکا یک دستورالعمل شامل ۱۰ توصیه برای استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است. آنها معتقدند آموزش استفاده […]

مطالب داغ

تاثیر «تائورین» روی ارتقای سلامت، حافظه و افزایش طول عمر

تائورین یک اسید آمینه‌ است که به طور طبیعی در گوشت قرمز و ماهی یافت می‌شود و البته به صورت مکمل هم به‌فروش می‌رسد. قبلا در مورد اثرات مفید این ماده روی سلامت و افزایش طول عمر تحقیقات متعددی انجام شده بود و اکنون یک پژوهش مهم دیگر روی آن تاکید کرده است. این پژوهش […]

آیا می‌توانیم از روی بوی افراد، سن‌شان را حدس بزنیم؟

از قدیم این اعتقاد وجود داشته که انسان‌ها می‌توانند از روی بوی افراد، سن‌شان را حدس بزنند و این موضوع به‌ویژه در مورد بوی افراد مُسن (به‌ویژه در فرهنگ ژاپنی‌ها) صادق است. حالا یک پژوهش جالب این موضوع را بررسی کرده است: آنها از داوطلبین در سه گروه سنی مختلف جوان (۲۰ الی ۳۰ ساله) […]

راه‌اندازی هتل کپسولی توسط یک شرکت فناوری ژاپنی با هدف پایش خواب مشتریان

یک شرکت فناوری در ژاپن به نام NTT Data یک هتلی کپسولی راه‌اندازی کرده است. اما به‌نظرتان چرا یک شرکت فناوری باید وارد تجارت هتلداری شود؟ علتش جمع‌آوری اطلاعات خواب مشتریان است! اگر بخواهید شب را در این هتل سپری کنید، از شما اجازه گرفته می‌شود تا با سنسورهای نصب شده، خواب شما تحت پایش […]

چرا آسپارتام به عنوان یک سرطان‌زای احتمالی معرفی شد؟

چند هفته پیش در آپدیت ام دی از این موضوع صحبت کردیم که احتمالا قند مصنوعی آسپارتام توسط سازمان جهانی بهداشت جزو مواد سرطان‌زای احتمالی دسته‌بندی خواهد شد. اکنون این اتفاق رخ‌داده و آژانس بین‌المللی پژوهش‌ سرطان (IARC) که زیر مجموعه‌ای از سازمان جهانی بهداشت به حساب می‌آید آن را جزو مواد احتمالا سرطان‌زا طبقه‌بندی […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

آیا یک پزشک استرالیایی موفق به درمان تومور مغزی شده است؟

پروفسور ریچارد اسکولیر یک پاتولوژیست متخصص در حوزه‌ی سرطان پوست است که در استرالیا زندگی می‌کند و پژوهش‌های او به همراه همکارش سبب نجات جان هزاران نفر از این بیماری شده. حدود یک سال قبل دکتر اسکولیر متوجه شد خودش به نوعی سرطان مغز مبتلا شده. یک نوع خاص از تومور گلیوبلاستوما که به‌قدری مهاجم […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر