رویکرد عملی به افت فشارخون ارتواستاتیک
افت فشار خون ارتواستاتیک به کاهش فشار خون سیستولیک 20 میلی‌متر جیوه یا بیشتر یا کاهش فشار خون دیاستولیک 10 میلی‌متر جیوه یا بیشتر در عرض سه دقیقه پس از ایستادن (از حالت خوابیده به پشت) گفته می‌شود.علائم آن ناشی از جبران ناکافی فیزیولوژیک و کاهش خون‌رسانی است که شامل سردرد، سبکی سر، درد شانه و گردن، اختلالات بینایی، تنگی نفس و درد قفسه سینه است.
شیوع افت فشار خون ارتواستاتیک در جامعه 20% در افراد مسن و 5% در میانسالان است. عوامل خطر مانند دیابت شیرین، شیوع آن را در تمام گروه های سنی افزایش می دهد. افت فشار خون ارتواستاتیک با افزایش قابل توجهی در بیماری‌های قلبی عروقی و زمین خوردن و تا 50 درصد افزایش در خطر نسبی مرگ و میر (ناشی از همه علل) همراه است.
تشخیص با اندازه گیری فشار خون و ضربان قلب پس از پنج دقیقه در وضعیت خوابیده به پشت و سپس سه دقیقه پس از ایستادن تأیید می شود. افت فشار خون ارتواستاتیک بسته به علت و پاسخ ضربان قلب به دو گروه نوروژنیک یا غیر نوروژنیک طبقه بندی می شود.
اهداف درمان افت فشار خون ارتواستاتیک، کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی است. درمان اولیه بر علت اصلی و تنظیم داروهای بالقوه مسبب آن متمرکز است. استراتژی‌های غیردارویی شامل اصلاح رژیم غذایی، پوشیدن لباس‌های فشرده، مانورهای فیزیکی و اجتناب از محیط‌هایی است که علائم را تشدید می‌کنند. داروهای خط اول شامل میدودرین (midodrine) و دروکسیدوپا (droxidopa) است. اگرچه فلودروکورتیزون علائم را بهبود می بخشد، اما اثرات طولانی مدت نگران کننده ای دارد.
توصیه های کلیدی در طبابت بالینی
- برای تشخیص افت فشار خون ارتواستاتیک باید اندازه گیری فشار خون و ضربان قلب در وضعیت خوابیده به پشت به مدت پنج دقیقه و سپس در وضعیت ایستادن به مدت سه دقیقه (نشستن نه!) انجام شود.
- در بیماران مبتلا به افت فشار خون ارتواستاتیک نوروژنیک و فشار خون بالا در وضعیت خوابیده به پشت، باید فشارخون آنها 24 ساعت مانیتورینگ شود.
- هدف درمان افت فشار خون ارتواستاتیک باید کاهش علائم برای بهبود کیفیت زندگی باشد، نه عادی سازی فشار خون.
- قبل از تجویز دارو باید راهکارهای درمان غیردارویی را امتحان کرد. اگر درمان غیردارویی به تنهایی کافی نیست، باید همراه آن از داروها هم استفاده شود.
- درمان دارویی خط اول باید شامل میدودرین یا دروکسیدوپا باشد که مقدار دوز آنها متناسب با کنترل علائم تعیین می شود.
https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2022/0100/p39.html
افت فشارخون ارتواستاتیک (آموزش همگانی بیماران)
افت فشار خون ارتواستاتیک چیست؟
افت فشار خون ارتواستاتیک زمانی اتفاق می افتد که فشار خون شما بلافاصله پس از نشستن یا ایستادن کاهش می یابد که ممکن است سبب احساس سرگیجه، غش کردن یا تاری دید شود. ممکن است احساس ضعف یا بیماری در معده، یا درد قفسه سینه یا مشکل در تنفس داشته باشید. این علائم با دراز کشیدن از بین می روند.
چه چیزی باعث آن می شود؟
به طور معمول، هنگامی که می نشینید یا می ایستید، خون شما به سمت پاهای شما حرکت می کند و از قلب و مغز شما دور می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ماهیچه های پای شما خون را به سمت قلب پمپ می کنند و قلب برای پمپاژ خون به مغز قوی‌تر کار می کند. گاهی اوقات این فرآیند به‌خوبی کار نمی کند و باعث افت فشار خون ارتواستاتیک (در حالت ایستاده) می شود. عوارض جانبی داروها یا نخوردن آب کافی برخی از علل شایع هستند. این وضعیت همچنین می تواند در افراد مبتلا به دیابت، بیماری پارکینسون یا اختلالات سیستم عصبی رخ دهد.
اگر فکر کنم که این مشکل را دارم چه باید بکنم؟
از پزشک بپرسید آیا علائم شما می تواند نشانه ای از یک مشکل پزشکی جدی تر باشد؟ پزشک فشار خون شما را در حالت دراز کشیده یا نشسته و سپس دوباره در حالت ایستاده اندازه‌گیری می کند. پزشک در مورد سابقه پزشکی شما می پرسد، داروهایی را که مصرف می کنید بررسی می کند و معاینه کامل انجام می دهد. شاید به بررسی‌های پزشکی دیگری نیاز داشته باشید. ممکن است پزشک شما را به یک متخصص قلب یا مغزواعصاب ارجاع دهد.
چگونه درمان می شود؟
می توانید برای کاهش علایم کارهای زیر را انجام دهید:
- هنگام نشستن یا ایستادن بعد از دراز کشیدن به آرامی حرکت کنید.
- برای مدت طولانی ایستاده نمانید.
- از شرایط گرم و مرطوب یا دوش گرفتن‌های طولانی و گرم خودداری کنید.
- به جای سه وعده غذایی حجیم و زیاد، پنج تا شش وعده غذایی کوچک در طول شبانه‌روز بخورید.
- برنامه ورزشی ملایم و منظمی داشته باشید.
- موارد دیگری که می توانند کمک کنند پوشیدن جوراب های فشرده، نوشیدن آب بیشتر و مصرف قرص های نمک است، اما در این مورد ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
- اگر هنوز علائم دارید، پزشک ممکن است دارو تجویز کند.
)
