کشف نوعی میکروب جدید که شباهتی به ویروسها و باکتریها ندارد!
همهی میکروبهایی که تا امروز شناختهایم را میتوان در یکی از این سه گروه قرار داد: باکتریها، ویروسها و قارچها. هر از گاهی هم یک موجود جدید کشف میشود که بر اساس خصوصیاتش نهایتاً در یکی از همین گروهها جا میگیرد. اما این بار قضیه کمی متفاوت است!
پژوهشگران اخیراً حلقههایی از RNA پیدا کردهاند که در هیچکدام از دستهبندیهای شناختهشده جای نمیگیرند. آنها نام این RNAهای عجیب را اُبِلیسک (Obelisk) گذاشتهاند.
ابلیسکها RNAهای حلقویِ کوچکی هستند که در حالت سهبعدی، شکلی میلهای پیدا میکنند. این ساختار از نظر ظاهری تا حدودی شبیه ویروئیدها (ویروسهای گیاهی) است، اما تفاوتهایی هم دارد.
ویروئیدها هیچوقت پروتئین تولید نمیکنند، اما برخی از ابلیسکها درون RNA خود، کدهایی برای ساخت نوعی پروتئین دارند.
البته بسیاری از RNA ویروسها هم پروتئین میسازند، اما ساختار ژنومشان با ابلیسکها فرق دارد. پس این بار با یک گروه جدید طرف هستیم.
برخی از ابلیسکها توانایی تکثیر دارند!
در ساختار RNA برخی از ابلیسکها، توالیهایی پیدا شده که میتوانند رشتهی RNA را بدون نیاز به کمک پروتئینها، ببرند و دوباره به هم متصل کنند. در واقع ابلیسکها دارای نوعی قیچی داخلی هستند که در فرایند تکثیرشان نقش دارد.
این ویژگی باعث شده نگاه دانشمندان به این RNAهای عجیب، از چند تکهی بیهدف، به ساختارهایی با قابلیت تکثیر و سازگاری تکاملی تغییر پیدا کند.
میزبان ابلیسکها چه کسانی هستند؟
ردپای ابلیسکها بیشتر در نمونههای گرفتهشده از دهان انسان و در RNA باکتریهای ساکن دهان پیدا شده است. جالب اینجاست که هیچ اثری از DNA مربوط به این ابلیسکها در ژنوم آن باکتریها دیده نمیشود.
از آنجایی که معمولاً RNA از روی DNA رونویسی و ساخته میشود، این نکته نشان میدهد که RNA ابلیسکها، بخشی از ژنهای باکتری نیست و به شکل مستقل درون باکتری تکثیر میشود.
همچنین در محیط آزمایشگاهی، رشد همان باکتری بدون حضور ابلیسک هم بهخوبی ادامه پیدا میکند. یعنی حضور ابلیسکها برای بقای باکتری ضروری نیست.
آیا ابلیسکها خطری برای انسان دارند؟
فعلاً هیچ شواهدی در دست نیست که نشان دهد ابلیسکها باعث بیماری در انسان میشوند. ممکن است این RNAهای کوچک فقط همراهانی بیضرر باشند؛ یا شاید هم رفتار باکتریهای میزبان را تغییر بدهند.
هر دو فرضیه در حال بررسی هستند و به گفتهی پژوهشگران، باید در مطالعات آینده آزمایش شوند.
https://www.earth.com/news/new-life-forms-found-in-the-human-body-microbes-virus-like-rna-obelisks
