۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ دکتر علیرضا آروین

نوع جدیدی از دیابت معرفی شد: با «دیابت نوع ۵» آشنا شوید!

تاکنون، تنها دیابت نوع ۱ و نوع ۲ به‌عنوان انواع رسمی دیابت از سوی سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون بین‌المللی دیابت (IDF) شناخته شده بودند. اما حالا نوعی دیگر از دیابت که با سوءتغذیه مرتبط است، رسماً به‌عنوان «دیابت نوع ۵» طبقه‌بندی شده است.

این شکل از دیابت، پیش‌تر هم مطرح شده بود و در سال ۱۹۸۵، سازمان بهداشت جهانی آن را به‌عنوان یک زیرگروه مجزا از دیابت طبقه‌بندی کرد. اما به دلیل نبود شواهد کافی درباره نقش سوءتغذیه و کمبود پروتئین در بروز دیابت، این طبقه‌بندی در سال ۱۹۹۹ حذف شد. اکنون با شواهد تازه، این نوع دیابت دوباره به رسمیت شناخته شده است.

دیابت مرتبط با سوءتغذیه عمدتاً در مردان جوانِ ساکن کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته و در حال توسعه دیده می‌شود که شاخص توده بدنی (BMI) پایین‌تر از ۱۹ دارند.

این بیماران مانند دیگر مبتلایان به دیابت، قند خون بالایی دارند، اما برخلاف دیابت نوع ۲، سطح انسولین در خون آن‌ها پایین است. این وضعیت ممکن است با دیابت نوع ۱ اشتباه گرفته شود، اما یک تفاوت کلیدی با آن دارد: در دیابت نوع ۵، میزان کتون‌ها در خون و ادرار طبیعی باقی می‌ماند.

در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، انسولین به میزان کافی ساخته نمی‌شود و سلول‌ها برای تأمین انرژی مورد نیاز خود، به جای قند، شروع به سوزاندن چربی‌ها می‌کنند. این فرایند باعث ایجاد موادی به نام «کتون» در بدن می‌شود که به تدریج غلظت آن‌ها در خون و ادرار بالا می‌رود.

تشخیص دیابت نوع ۵ و تمایز آن از نوع ۱ اهمیت زیادی دارد؛ چرا که درمان اصلی دیابت نوع ۱ تجویز انسولین است، در حالی که تجویز بیش از حد انسولین به بیماران مبتلا به دیابت نوع ۵ می‌تواند مرگبار باشد!

هرچند در حال حاضر دستورالعمل مشخصی برای درمان دیابت نوع ۵ وجود ندارد، برخی شواهد اولیه نشان می‌دهند که مقادیر بسیار کم انسولین همراه با مصرف داروهای خوراکی ممکن است مؤثرترین روش برای درمان آن باشند. با این حال، گروهی از پژوهشگران در حال تدوین دستورالعمل‌های رسمی برای تشخیص و درمان دیابت نوع ۵ هستند که قرار است ظرف دو سال آینده منتشر شود.

چرا نوع ۵ و پس دیابت نوع ۳ و ۴ کجاست؟
احتمالا این سوال پیش‌ آمده که چرا برای نوع جدید دیابت عدد ۵ انتخاب شده؟ علتش این است که در محافل غیر رسمی از برخی انواع دیابت به عنوان نوع ۳ و ۴ یاد می‌شود. «نوع ۳» گاهی به طور غیررسمی برای توصیف مقاومت به انسولین در مغز استفاده می‌شود و «نوع ۴» در بحث‌های غیررسمی با دیابت بارداری مرتبط است. به همین خاطر پژوهشگران سراغ عدد پنج رفته‌اند!

https://www.medscape.com/viewarticle/malnutrition-related-diabetes-officially-named-type-5-2025a10008pd?ecd=mkm_ret_250427_mscpmrk_endo_top_etid7383777&impID=7383777&uac=159087CV&utm_source=pocket_shared

مطالب مرتبط

برای نخستین بار در جهان: درمان دیابت نوع ۱ با کمک پیوند سلول‌های بنیادی؟

در یک رخداد فوق‌العاده، یک خانم ۲۵ ساله‌ی مبتلا به دیابت نوع ۱، بعد از دریافت نوع جدیدی از درمان دیگر نیازی به استفاده از انسولین ندارد. در روش جدید، سلول‌های بنیادی از بدن خود بیمار گرفته شده و پس از برنامه‌ریزی، تبدیل به سلول‌هایی می‌شوند که انسولین تولید می‌کنند. جالب‌تر اینکه پژوهشگران سلول‌ها را […]

یکی از دلایل چاقی و دیابت: به دام افتادن سلول‌های عصبی مسئول گرسنگی در مغز؟

یک پژوهش جالب انجام شده روی موش‌ها، نشان داده که رژیم غذایی ناسالم فقط به خاطر کالری زیاد سبب افزایش وزن نمی‌شود و یک تغییر مهم هم در مغز ایجاد می‌کند. در این مطالعه به مدت سه ماه به موش‌ها، خوراکی‌های پرچرب و سرشار از قند داده شد و نورون‌های (اعصاب مغزی) مسئول ایجاد گرسنگی […]

دیابت همزمان با بلوغ: مرور سریع مبتنی بر شواهد

دیابت همزمان با بلوغ (Maturity-onset diabetes of the young) در جوانان یک نوع دیابت شیرین غیروابسته به انسولین است که معمولاً در سنین جوانی تشخیص داده می‌شود. این دیابت اغلب یک بیماری اتوزومال غالب است و بر اساس جهش ژنتیکی ایجادکننده به زیرگروه‌های 1 تا 14 تقسیم می‌شود. 95 درصد موارد را زیرگروه‌های 1 تا […]

نسل جدید پردازشگرهای هوش مصنوعی انویدیا معرفی شد: با سری بلک‌ول (Blackwell) آشنا شوید

می‌دانید که هوش مصنوعی به توانایی پردازش بالایی نیاز دارد و در حال حاضر شرکت انویدیا قدرتمند‌ترین چیپ‌های پردازشگر ویژه‌ی هوش مصنوعی را در جهان تولید می‌کند. تقریبا تمام سرویس‌های هوش مصنوعی فعلی (مانند چت چی‌پی‌تی، گوگل و…) از سخت‌افزار‌های ساخت شرکت انویدیا استفاده می‌کنند که چیپ سری H100 یکی از مشهورترین آنها است. با […]

دستکاری ژنتیکی گاوها برای تولید انسولین

بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت برای کنترل بیماری‌شان به انسولین نیاز دارند اما تولید انسولین در شرکت‌های داروسازی همیشه با محدودیت‌ مواجه بوده است. یکی از روش‌هایی که در حال حاضر برای تولید انسولین استفاده می‌شود، با کمک باکتری‌ها است. اما حالا پژوهشگران برای افزایش تولید انسولین به گاوها به روی آورده‌اند. آنها ژن‌های […]

تایید نخستین درمان سلولی برای دیابت نوع ۱

سرانجام پس از سال‌ها پژوهش، برای نخستین بار یک روش درمان سلولی به نام Lantidra برای مبتلایان دیابت نوع ۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفته است. این روش درمانی توسط شرکتی به نام CellTrans ابداع شده و در آن سلول‌های تولید‌کننده انسولین از بدن فرد اهدا کننده‌ای که درگذشته‌، برداشته […]

مطالب داغ

کمبود فلاوانول‌ها در رژیم غذایی و کاهش حافظه در سالمندان

فلاوانول‌ها موادی هستند که در برخی میوه‌ها و گیاهان وجود دارند, در مورد تاثیر آنها روی بهبود حافظه و عملکرد مغز قبلا پژوهش‌های متعددی انجام شده. حالا یک پژوهش تازه برای نخستین بار نشان داده کمبود این ماده رژیم غذایی سالمندان با کاهش حافظه مرتبط است. جالب است بدانید در موش‌ها معلوم شده مصرف فلاوانول‌ها […]

چرا اغلب خاطرات کودکی را به یاد نمی‌آوریم؟

تا به حال به این نکته فکر کرده‌اید که چرا اکثر خاطرات دوران کودکی و به‌ویژه قبل از پنج سالگی‌مان را به‌یاد نمی‌آوریم و اگر هم در خاطرمان باشند، بسیار مبهم و تار هستند؟ علت اصلی این است که مغز انسان تا قبل از پنج سالگی توانایی تشکیل «خاطرات دقیق» را به‌دست نمی‌آورد و پیش […]

ماری جوانا و افزایش احتمال بروز مشکلات قلبی و عروقی

نتایج چند پژوهش تازه نشان می‌دهد که مصرف ماری‌جوآنا سبب افزایش احتمال بروز سکته قلبی، نارسایی قلبی و سکته مغزی می‌شود. یکی از پژوهش‌ها نشان داده‌ احتمال ابتلا به نارسایی قلبی در افرادی که به طور منظم از ماری جوانا استفاده می‌کنند ۳۴ درصد بیشتر است. پژوهش بعدی هم نشان داده وجود بیماری‌های زمینه‌ای مانند […]

چرا در درمان اسهال از راهکار ارزان قیمت و مهم ORS کمتر استفاده می‌شود؟

هر سال حدود نیم میلیون کودک زیر پنج سال به خاطر ابتلا به اسهال جان خودشان را در سراسر جهان از دست می‌دهند. اما نکته اینجاست که نجات جان بسیاری از آنها بسیار ساده‌ است و کافی است از محلول او آر اس (ORS) استفاده شود که یک درمان بسیار ارزان و در دسترس است. […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر