برای نخستین بار در جهان: درمان دیابت نوع ۱ با کمک پیوند سلولهای بنیادی؟
در یک رخداد فوقالعاده، یک خانم ۲۵ سالهی مبتلا به دیابت نوع ۱، بعد از دریافت نوع جدیدی از درمان دیگر نیازی به استفاده از انسولین ندارد.
در روش جدید، سلولهای بنیادی از بدن خود بیمار گرفته شده و پس از برنامهریزی، تبدیل به سلولهایی میشوند که انسولین تولید میکنند.
جالبتر اینکه پژوهشگران سلولها را در پانکراس قرار ندادهاند، بلکه آنها را زیر غلاف عضلات جلوی شکم تزریق کردهاند تا امکان پایش وضعیت آنها راحتتر باشد. کل فرایند تزریق هم کمتر از نیم ساعت زمان برده است.
از مدتها قبل، روش پیوند سلولهای تولید کنندهی انسولین از پانکراس اهدا کننده در دسترس است. اما مشکل اینجاست که تعداد اهدا کنندگان بسیار محدود است و دریافت کننده هم باید تا آخر عمر داروهای سرکوب ایمنی دریافت کند. اما در روش تازه سلولها بنیادی از بدن خود بیمار گرفته شده است.
حدود سه ماه بعد از تزریق سلولهای بنیادی، فرد گیرنده دیگر نیازی به دریافت انسولین نداشت و اکنون بیش از یک سال از انجام این فرایند گذشته است.
پژوهشگران میگویند در حال حاضر قند خون فرد گیرنده در ۹۸ درصد اوقات شبانهروز، در محدودی طبیعی است.
البته خود ابداعکنندگان این روش میگویند هنوز نمیخواهند از کلمه «درمان» برای روش جدید استفاده کنند و اگر این وضعیت در فرد گیرنده برای پنج سال ادامه پیدا کند، آن را «درمان» مینامند.
در دیابت نوع ۱ بدن به اندازهی کافی انسولین تولید نمیکند (یا به طور کلی انسولین نمیسازد) و حدود ۵ الی ۱۰ درصد مبتلایان دیابت را تشکیل میدهد. دیابت نوع ۱ برخلاف نوع ۲، قابل پیشگیری نیست و کشف یک درمان برای آن خبر مهمی برای مبتلایان است.
البته هنوز باید صبر کرد. چون محققان میگویند فرایند برنامهریزی سلولهای بنیادی در حال حاضر دشوار و هزینهبر است. اما امیدوارند در آینده نهچندان دور در دسترس عموم قرار بگیرد.
نتیجه روش تازه روز گذشته در ژورنال Cell منتشر شده است.