۲۹ آبان ۱۴۰۳ دکتر علی‌اصغر هنرمند

چرا کاهش وزن دشوار است؟ آیا بافت چربی ما حافظه‌ دارد!؟

افرادی که تجربه کاهش وزن داشته‌اند، می‌دانند پایین نگه داشتن وزن کار آسانی نیست و در بسیاری موارد بخش مهمی از وزن کم شده، پس از چند ماه دوباره برمی‌گردد.

برای این موضوع تئوری‌های مختلفی ذکر شده، اما هنوز علت دقیقش را نمی‌دانیم. حالا یک دلیل جالب برایش مطرح شده و آن داشتن نوعی حافظه در سلول‌های چربی است!

پژوهشگران متوجه شده‌اند چاقی سبب ایجاد تغییراتی در نحوه‌ی بیان ژن‌ها در سلول‌های چربی می‌شود که عملکرد آنها را تغییر می‌دهد.

معلوم شده در افراد چاق، برخی ژن‌های سلول‌های چربی در مقایسه‌ با گروه کنترل، فعالیت بیشتری دارند و برخی ژن‌های دیگر هم فعالیت‌شان کمتر می‌شود.

جالب اینجا است که حتی بعد از انجام جراحی کاهش وزن در این افراد، فعالیت ژن‌ها عوض نشد و با وجود کاهش وزن قابل توجه، سلول‌های چربی به خاطر داشتند که قبلا در یک بدن چاق بوده‌اند!

این تغییرات ژنتیکی سبب می‌شد که سلول‌های چربی نسبت به گروهی که هیچ‌وقت تجربه چاقی نداشته‌اند، قند و چربی «بیشتری» ذخیره کنند. انگار که به‌خاطر می‌آورند قبلا چه میزان چربی در خودشان داشته‌اند و به‌شدت تلاش می‌کنند تا به وضعیت قبل برگردند.

پژوهشگر ارشد این مطالعه می‌گوید یافته‌‌ی آنها از نظر تکاملی هم منطقی به‌نظر می‌رسد: در گذشته انسان‌ها دائما در معرض قحطی و کمبود غذا بوده‌اند و اینگونه تکامل یافته‌اند که تا حد ممکن از وزن‌شان دفاع کنند و جلوی کاهشش را بگیرند.

البته هنوز نادانسته‌های ما در این مورد زیاد است. فعلا فهمیده‌ایم که چاقی سبب ایجاد تغییر در ابراز ژن‌ها می‌شود، اما کشف آن لزوما به معنی رابطه‌ی علیت در این مورد نیست. ضمنا هنوز نمی‌دانیم که این حافظه‌ی سلولی تا چه مدت ادامه پیدا می‌کند و در این مورد به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.

محققان این مطالعه می‌گویند بررسی آنها نشان داده رژیم‌های غذایی کوتاه‌مدت در افراد چاق، مشکل را حل نمی‌کند و برای کاهش وزن باید برای مدت بسیار طولانی‌تری برنامه‌ریزی کنید.

نتیجه‌ی پژوهش تازه روز گذشته در ژورنال Nature منتشر شده است.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-03614-9

مطالب مرتبط

انتقال دی اِن اِی از میتوکندری به هسته سلول‌های عصبی در مغز: اینجا چه خبر است!؟

محققان دانشگاه کلمبیا در پژوهشی نشان دادند که میتوکندری‌های سلول‌های مغز انسان، دی ان ای خود را به داخل هسته‌ی سلول پرتاب می‌کنند و این دی ان ای، وارد کروموزوم‌های هسته‌ی سلول می‌شود. به‌نظر می‌رسد که ورود این دی ان ای به داخل هسته و ترکیب شدن آن با کروموزوم‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد، چرا که […]

کاهش وزن سریع یا آهسته؟ چگونه سرعت کاهش وزن را تنظیم کنیم؟

برخی افرادی که قصد کاهش وزن دارند، به دنبال سریع لاغر شدن هستند و حتی به کم کردن وزن طی یک بازه‌ کوتاه افتخار می‌کنند و آن را نشانه‌ی اراده‌‌ی بالا می‌دانند. در حالی که در واقعیت، کاهش وزنِ سریع به دلایل گوناگون برای سلامتی خوب نیست. از جمله: سرعت کاهش وزن‌مان را چگونه محاسبه […]

آیا «مغز» عامل اصلی ایجاد چاقی است؟

اضافه وزن و چاقی یک موضوع پیچیده و چند عاملی است. اما نتایج پژوهش‌های متعدد طی چند سال گذشته انگشت اتهام را بیش از پیش به سوی مغز نشانه گرفته است. چون این مغز است که به ما می‌گوید چه زمانی گرسنه هستیم و چه زمانی سیر شده‌ایم. همچنین، مغز بر رفتار غذایی ما هم […]

چرا «تمرین‌های قدرتی» و «عضله سازی» بهترین کاری است که می‌توانید برای سلامت‌تان انجام دهید؟

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: ما برای مراقبت از سلامت‌مان ممکن است کارهای مختلفی انجام دهیم: مثلا رژیم غذایی سالمی داشته […]

تیرزپاتید، ویگووی، ویکتوزا و… پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن GLP1

قبلا در «آپدیت ام دی» در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن زیاد صحبت کرده‌ایم. در میان آنها یک دسته دارویی خاص طی چند سال گذشته محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینها جزو یک کلاس دارویی به نام «آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱» یا به طور خلاصه «آگونیست GLP1» هستند. جالب است بدانید اغلب این […]

راهنمای کامل مقدار پروتئین مورد نیاز برای افراد متفاوت

یک پرسش مهم: در رژیم غذایی‌ روزانه به چه میزان پروتئین نیاز داریم؟ اگر قبلا در این مورد تحقیق کرده ‌باشید، شاید این عدد به‌گوش‌تان خورده باشد که به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باید روزانه 0.8 گرم پروتئین مصرف کنیم. اما این عدد باعث سوتفاهم و اشتباهات زیادی شده و عدد منطقی کاملا متفاوت […]

مطالب داغ

مکمل‌های خالی از مواد ادعایی!

تولید و فروش مکمل‌ها یک تجارت بسیار بزرگ به‌حساب می‌آید و همیشه بحث‌ و اختلاف نظر‌های خودش را هم به همراه داشته است. اما همه مکمل‌ها از نظر کیفی و کمی مانند هم نیستند و متاسفانه نظارت خاصی هم روی روند تولید آنها وجود ندارد. اکنون نتیجه یک پژوهش تازه باز هم روی این موضوع […]

روش تازه‌ای برای تشخیص سرطان ۷ سال پیش از راهکارهای فعلی

سرطان در بدن انسان معمولا از یک سلول کوچک آغاز می‌شود و این سلول به‌تدریج تکثیر شده و نقاط مختلف بدن را درگیر می‌کند. در حال حاضر اکثر ضایعات سرطانی باید به تعداد حداقلی برسند تا توسط ابزارهای تشخیصی فعلی قابل تشخیص باشند. در چنین شرایطی معمولا میلیون‌ها و حتی میلیارد‌ها سلول سرطانی تشکیل شده […]

یک تست خون برای اندازه گیری سرعت پیر شدن اعضای مختلف بدن

اعضای بدن انسان با سرعت متفاوتی پیر می‌شوند و برای مثال سن مغز، قلب، کبد و ریه ما ممکن است اختلاف زیادی داشته باشد. قبلا هم در آپدیت ام دی به این موضوع پرداخته بودیم و برای مثال در مورد آقای برایان جانسون صحبت کرده‌ بودیم که ۴۵ سال سن دارد اما قلبش ۳۷ ساله […]

آیا ویتامین سی واقعا به کاهش علائم سرماخوردگی کمک می‌کند؟

برخی پزشکان برای کاهش علائم سرماخوردگی و دیگر بیماری‌های مشابه، ویتامین C تجویز می‌کنند و در میان عموم جامعه هم این تصور کلی وجود دارد که مصرف این ویتامین به کاهش علائم بیماری‌های ویروسی تنفسی کمک می‌کند. اما طی چند سال گذشته نتایج برخی از پژوهش‌های انجام شده متناقض بود و بعضی از آنها مدعی […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر