اختلالات شایع خواب کودکان در سنین متفاوت: مرور سریع مبتنی بر شواهد
اختلالات خواب دوران کودکی می‌تواند کیفیت زندگی خانواده را کاهش دهد و باعث مشکلات شناختی و رفتاری کودک شود. تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از این عوارض جلوگیری کند. بی‌خوابی‌های دوران کودکی در 10 تا 30 درصد از کودکان دیده می‌شود که به‌طور عمده ناشی از عدم برنامه‌ریزی خواب توسط والدین است.
رفتارهای بی‌خوابی کودک با «آموزش والدین» درمان می‌شوند و داروهای خواب‌آور توصیه نمی‌شود.
آپنه انسدادی خواب در 1 تا 5 درصد از کودکان دیده می‌شود. برای تشخیص آپنه انسدادی خواب شرح‌حال و معاینه فیزیکی به تنهایی کافی نیست و انجام پلی‌سومنوگرافی (Polysomnography) کامل لازم است. آدنوتونسیلکتومی خط اول درمان آپنه انسدادی خواب است. برای کودکانی که به جراحی پاسخ نمی‌دهند یا انجام آدنوتونسیلکتومی برای آنها ممنوع است، فشار مثبت مداوم بینی راه‌های هوایی (CPAP) خط دوم درمان است.
تشخیص سندرم پای بی‌قرار دشوار است و با اختلال کمبود توجه/بیش‌فعالی ارتباط دارد. درمان سندرم پای بی‌قرار شامل شناسایی و درمان کمبود آهن و حذف عوامل محرک است.
پاراسومنیا تا 50 درصد از کودکان دیده می‌شود و معمولاً در نوجوانی خودبه‌خود برطرف می‌شود. درمان پاراسومنیا شامل آموزش و دادن اطمینان خاطر به والدین، اقدامات احتیاطی ایمنی و درمان بیماری‌های همراه است.
دیر خوابیدن در دوران نوجوانی شایع است که دوست دارند تا صبح بیدار بمانند. درمان آن شامل بهداشت خواب، خوردن ملاتونین در هنگام شب و دیدن نور صبحگاهی است. کمبود خواب خیلی شایع است و در 68 درصد افراد دبیرستانی دیده می‌شود.
توصیه‌های کلیدی در طبابت بالینی:
– مداخلات رفتاری، خط اول درمان برای کودکان سالمی است که هنگام خواب مقاومت می‌کنند یا شب بیدار می‌شوند.
– انجام تست خانگی آپنه خوب و پلی‌سومنوگرافی مختصر برای تشخیص آپنه انسدادی خواب در کودکان توصیه نمی‌شود.
– آدنوتونسیلکتومی خط اول درمان کودکان مبتلا به آپنه انسدادی خواب است.
– در کودک مشکوک به سندرم پای بی‌قرار، درمان باید شامل جبران کمبود آهن و پرهیز از عدم فعالیت طولانی‌مدت، محرومیت از خواب و برخی داروهای محرک باشد.
آنچه باید درباره خواب فرزندتان بدانید (آموزش همگانی والدین)
چرا درمان مشکلات خواب مهم است؟
برای سلامتی، رشد مناسب و شادی کودک داشتن خواب کافی و باکیفیت بسیار مهم است. از هر 10 کودک در مقطع راهنمایی، 6 کودک و از هر 10 کودک در دبیرستان ، 7 کودک، به میزان کافی نمی‌خوابند.
بدون خواب کافی، تمرکز کودکان کم می‌شود و بیش‌فعال یا بداخلاق می‌شوند. ممکن است مشکلات رفتاری داشته باشند و در مدرسه عملکرد خوبی نداشته باشند. و هم‌چنین مشکلات پزشکی جدی در آینده مانند فشار خون بالا، مشکلات وزن، چاقی، دیابت، سردرد و افسردگی در این کودکان بیشتر است. عادات خوب خوابیدن می‌تواند از این عوارض جلوگیری کند.
شما می‌توانید با درک نیازهای فرزندتان و ارائه آموزش به او کمک کنید خوب بخوابد تا سالم بماند. پیشگیری بهترین درمان مشکلات خواب در کودکان است.
فرزندم چقدر باید بخوابد؟
نیازهای خواب کودک شما با رشد و سن آنها تغییر می‌کند. بنابراین توصیه‌های کلی بر اساس سن هستند.
| سن | ساعات خواب در شبانه‌روز (که شامل چرت‌های کوتاه‌مدت نیز می‌شود) | میانگین تعداد چرت‌های کوتاه‌مدت در شبانه‌روز |
| 2 تا 12 ماهگی | 12 تا 16 | 2 در 12 ماهگی |
| 1 تا 3 سالگی | 11 تا 14 | 1 در 18 ماهگی |
| 3 تا 5 سالگی | 10 تا 13 | 50 درصد از کودکان 3 ساله چرت نمی‌زنند |
| 5 تا 12 سالگی | 9 تا 12 | 95 درصد کودکان از 5 سالگی به بعد چرت نمی‌زنند |
| 13 تا 18 سالگی | 8 تا 10 | چرت‌زدن در این گروه سنی بدین معنی است که فرزند شما خواب خوب شبانه ندارد و لازم است به پزشک مراجعه کنید |
عادات خوب خوابیدن کودکان چیست؟
در اینجا نکاتی برای هر گروه سنی وجود دارد. نوزاد تازه متولد شده شما برنامه‌ای ندارد. آنها تا 18 ساعت در روز می‌خوابند و فقط برای تغذیه از خواب بیدار می‌شوند.
نکاتی برای نوزاد شما تا دو ماهگی:
– برای شروع خواب کودک را در گهواره قرار دهید، اما نه در هنگام خواب.
– تشخیص دهید که نوزاد شما چه زمانی خواب آلود است (بی‌حوصله، گریه، مالش چشم‌ها).
– نوزاد خود را در طول روز در معرض صداها و نور رایج زندگی قرار دهید و نور و صداها را در شب کم کنید تا تفاوت بین روز و شب را بیاموزد.
– نوزادان را باید به پشت خوابانید.
نکاتی برای شیرخواران از سه تا دوازده ماهگی:
– در سن پنج تا شش ماهگی، نوزادان یاد می‌گیرند که در طول شب بخوابند. سعی کنید قبل‌از خواب یک برنامه آرامش‌بخش داشته باشید و آن را به‌طور منظم دنبال کنید.
– وقتی کودک شروع به خواب‌آلودگی کرد، او را بخوابانید تا یاد بگیرد که خودش را آرام کند و بخوابد.
– به کودک خود بیش‌از حد غذا ندهید و در هنگام خواب شیشه در دهان او نگذارید.
– اگر کودک شما در طول شب از خواب بیدار می‌شود، مدت زمان شیر دادن را کوتاه کنید. چراغ‌های روشن را خاموش کنید و کودک را سرگرم نکنید. پس‌از آروغ زدن و آرامش، کودک را به رختخواب برگردانید.
– کودک شما باید به پشت بخوابد.
– نوزادان کمتر از 12 ماه باید به تنهایی بخوابند زیرا خوابیدن در کنار آنها ممکن است خطرسندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش دهد.
– در حدود نه ماهگی، شیرخواران می‌توانند در طول شب بدون نیاز به تغذیه بخوابند.
نکاتی برای کودک نوپا از یک تا سه سالگی:
– سعی کنید یک برنامه خوشایند قبل‌از خواب داشته باشید و زمان بیدار شدن را ثابت نگه دارید. روال قبل‌از خواب می‌تواند شامل حمام کردن، تعویض لباس خواب و خواندن کتاب باشد.
– قرار گرفتن در معرض رسانه‌های الکترونیکی یا تلویزیونی را محدود کنید.
– محل خواب را خنک، ساکت و تاریک نگه دارید.
– اگر کودک شما گرسنه است، ممکن است قبل‌از خواب یک میان وعده سبک بخورد، اما از مصرف مایعات زیاد خودداری کنید.
– از فعالیت شدید قبل‌از خواب خودداری کنید.
– به فرزندتان کمک کنید یاد بگیرد که به تنهایی بخوابد. اگر کودک شما در طول شب از خواب بیدار می‌شود، به او کمک کنید با آرامش به رختخواب بازگردد و اجازه دهید به خواب رود. وقتی فرزندتان در رختخواب می‌ماند و خودش به خواب می‌رود از او تعریف کنید.
نکاتی برای کودکان در سن مدرسه:
– ساعت خواب و بیداری در روزهای هفته و آخر هفته یکسان باشد.
– قبل خواب از رسانه‌های الکترونیکی یا تلویزیون خودداری کنید.
– محل خواب را خنک، ساکت و تاریک نگه دارید.
– چند ساعت قبل‌از خواب نوشیدنی یا غذای کافئین‌دار ندهید.
– از فعالیت شدید قبل‌از خواب خودداری کنید.
نکاتی برای نوجوان شما:
– تشویق کنید تا ساعت خواب و بیدار شدن یکسانی در روزهای هفته و آخر هفته داشته باشد.
– از قرار گرفتن در معرض نور روشن و آبی (دستگاه‌های الکترونیکی) قبل‌از خواب خودداری کنید.
– نوجوانان بیشتراز حد معمول به خواب نیاز دارند نه کمتر!
– اگر فرزند شما در به خواب رفتن، تداوم خواب، خروپف، راه رفتن در خواب، یا مشکلاتی در طول روز مانند بدخلقی یا پرخاشگری مشکل دارد، با پزشک صحبت کنید.
)
