۰۶ مهر ۱۴۰۳ دکتر علی‌اصغر هنرمند

برای نخستین بار در جهان: درمان دیابت نوع ۱ با کمک پیوند سلول‌های بنیادی؟

در یک رخداد فوق‌العاده، یک خانم ۲۵ ساله‌ی مبتلا به دیابت نوع ۱، بعد از دریافت نوع جدیدی از درمان دیگر نیازی به استفاده از انسولین ندارد.

در روش جدید، سلول‌های بنیادی از بدن خود بیمار گرفته شده و پس از برنامه‌ریزی، تبدیل به سلول‌هایی می‌شوند که انسولین تولید می‌کنند.

جالب‌تر اینکه پژوهشگران سلول‌ها را در پانکراس قرار نداده‌اند، بلکه آنها را زیر غلاف عضلات جلوی شکم تزریق کرده‌اند تا امکان پایش وضعیت آنها راحت‌تر باشد. کل فرایند تزریق هم کمتر از نیم ساعت زمان برده است.

از مدت‌ها قبل، روش پیوند سلول‌های تولید کننده‌ی انسولین از پانکراس اهدا کننده در دسترس است. اما مشکل اینجاست که تعداد اهدا کنندگان بسیار محدود است و دریافت کننده هم باید تا آخر عمر داروهای سرکوب ایمنی دریافت کند. اما در روش تازه سلول‌ها بنیادی از بدن خود بیمار گرفته شده است.

حدود سه ماه بعد از تزریق سلول‌های بنیادی، فرد گیرنده دیگر نیازی به دریافت انسولین نداشت و اکنون بیش از یک سال از انجام این فرایند گذشته است.

پژوهشگران می‌گویند در حال حاضر قند خون فرد گیرنده در ۹۸ درصد اوقات شبانه‌روز، در محدود‌ی طبیعی است.

البته خود ابداع‌کنندگان این روش می‌گویند هنوز نمی‌خواهند از کلمه «درمان» برای روش جدید استفاده کنند و اگر این وضعیت در فرد گیرنده برای پنج سال ادامه پیدا کند، آن را «درمان» می‌نامند.

در دیابت نوع ۱ بدن به اندازه‌ی کافی انسولین تولید نمی‌کند (یا به طور کلی انسولین نمی‌سازد) و حدود ۵ الی ۱۰ درصد مبتلایان دیابت را تشکیل می‌دهد. دیابت نوع ۱ برخلاف نوع ۲، قابل پیشگیری نیست و کشف یک درمان برای آن خبر مهمی برای مبتلایان است.

البته هنوز باید صبر کرد. چون محققان می‌گویند فرایند برنامه‌ریزی سلول‌های بنیادی در حال حاضر دشوار و هزینه‌بر است. اما امیدوارند در آینده نه‌چندان دور در دسترس عموم قرار بگیرد.

نتیجه روش تازه روز گذشته در ژورنال Cell منتشر شده است.

https://www.cell.com/cell/abstract/S0092-8674(24)01022-5

https://www.nature.com/articles/d41586-024-03129-3

مطالب مرتبط

یکی از دلایل چاقی و دیابت: به دام افتادن سلول‌های عصبی مسئول گرسنگی در مغز؟

یک پژوهش جالب انجام شده روی موش‌ها، نشان داده که رژیم غذایی ناسالم فقط به خاطر کالری زیاد سبب افزایش وزن نمی‌شود و یک تغییر مهم هم در مغز ایجاد می‌کند. در این مطالعه به مدت سه ماه به موش‌ها، خوراکی‌های پرچرب و سرشار از قند داده شد و نورون‌های (اعصاب مغزی) مسئول ایجاد گرسنگی […]

انتقال دی اِن اِی از میتوکندری به هسته سلول‌های عصبی در مغز: اینجا چه خبر است!؟

محققان دانشگاه کلمبیا در پژوهشی نشان دادند که میتوکندری‌های سلول‌های مغز انسان، دی ان ای خود را به داخل هسته‌ی سلول پرتاب می‌کنند و این دی ان ای، وارد کروموزوم‌های هسته‌ی سلول می‌شود. به‌نظر می‌رسد که ورود این دی ان ای به داخل هسته و ترکیب شدن آن با کروموزوم‌ها می‌تواند آسیب‌زا باشد، چرا که […]

دیابت همزمان با بلوغ: مرور سریع مبتنی بر شواهد

دیابت همزمان با بلوغ (Maturity-onset diabetes of the young) در جوانان یک نوع دیابت شیرین غیروابسته به انسولین است که معمولاً در سنین جوانی تشخیص داده می‌شود. این دیابت اغلب یک بیماری اتوزومال غالب است و بر اساس جهش ژنتیکی ایجادکننده به زیرگروه‌های 1 تا 14 تقسیم می‌شود. 95 درصد موارد را زیرگروه‌های 1 تا […]

دستکاری ژنتیکی گاوها برای تولید انسولین

بسیاری از بیماران مبتلا به دیابت برای کنترل بیماری‌شان به انسولین نیاز دارند اما تولید انسولین در شرکت‌های داروسازی همیشه با محدودیت‌ مواجه بوده است. یکی از روش‌هایی که در حال حاضر برای تولید انسولین استفاده می‌شود، با کمک باکتری‌ها است. اما حالا پژوهشگران برای افزایش تولید انسولین به گاوها به روی آورده‌اند. آنها ژن‌های […]

تایید نخستین ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی شکل

ساعاتی قبل، سازمان غذا و داروی آمریکا نخستین ژن درمانی مبتنی بر فناوری کریسپر برای بیماران مبتلا به کم خونی داسی شکل (Sickle Cell) را مورد تایید قرار داد. این نخستین بار است که یک درمان با فناوری «کریسپر» در کشور آمریکا مورد تایید FDA قرار گرفته است و از این نظر یک رخداد تاریخی […]

تایید نخستین درمان سلولی برای دیابت نوع ۱

سرانجام پس از سال‌ها پژوهش، برای نخستین بار یک روش درمان سلولی به نام Lantidra برای مبتلایان دیابت نوع ۱ توسط سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفته است. این روش درمانی توسط شرکتی به نام CellTrans ابداع شده و در آن سلول‌های تولید‌کننده انسولین از بدن فرد اهدا کننده‌ای که درگذشته‌، برداشته […]

مطالب داغ

تایید یک اپلیکیشن اپل واچ برای پیشگیری از بارداری توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

سازمان غذا و داروی آمریکا برای نخستین بار یک اپلیکیشن اپل واچ را به عنوان روش پیشگیری از بارداری مورد تایید قرار داده است. این اپلیکیشن Natural Cycles نام دارد و با کمک سنسور دمای اپل واچ می‌تواند روزهای تخمک‌گذاری و در نتیجه زمان‌های باروری را با دقت بالا پیش‌بینی کند. البته شرکت اپل از […]

آیا کابوس‌های شبانه در میانسالی نشانه‌ای از بروز زوال عقل است؟

یک پژوهش تازه نشان داده که وجود کابوس‌های شبانه در میانسالی پیش‌بینی کننده‌ی بروز زوال عقل (دمانس) طی سال‌های آینده است و افرادی که هفته‌ای حداقل یک بار دچار کابوس شبانه می‌شوند، با احتمال ۴ برابر دیگران به دمانس مبتلا خواهند شد. البته پژوهشگران هنوز نمی‌دانند که رابطه‌ی میان کابوس شبانه و زوال عقل چیست: […]

ارتباط مصرف آسپرین با کاهش ریسک بروز زودهنگام سرطان‌های کولورکتال

به‌نظر می‌رسد مصرف منظم آسپرین باعث کاهش احتمال سرطان‌های کولون و رکتوم می‌شود. نتیجه یک پژوهش نشان داده که مصرف منظم آسپرین احتمال بروز همه آدنوم‌ها را ۱۵ درصد کم می‌کند و این کاهش در مورد آدنوم‌های بدخیم ۳۳ درصد است. این پژوهش شواهد قبلی مبتنی بر کاهش بروز سرطان در صورت مصرف آسپرین را […]

افزایش اندازه‌ی مغز انسان طی چند دهه‌ی گذشته

در برخی فیلم‌های تخیلی، موجودات فضایی با مغز‌هایی بزرگ به‌تصویر کشیده می‌شوند. اما شاید آینده خود ما انسان‌ها هم به همین شکل رقم بخورد! نتیجه یک پژوهش تازه‌ نشان می‌دهد که مغز انسان طی چند دهه‌ی گذشته ۶.۶ درصد افزایش حجم داشته و حجم متوسط آن از ۱۲۳۴ میلی‌لیتر به ۱۳۲۱ میلی‌لیتر رسیده است. جالب‌تر […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر