۲۸ دی ۱۴۰۳ دکتر علی‌اصغر هنرمند

با نسل بعدی فناوری اصلاح ژنتیکی آشنا شوید: Bridge RNAs

احتمالا اسم تکنیک کریسپر (CRISPR) را شنیده‌اید. روشی که چندین سال قبل ابداع شد و کاشفان آن به خاطرش برنده جایزه نوبل شدند.

کریسپر یک تحول مهم در پزشکی به حساب می‌آید و اجازه می‌دهد تا قطعات ژنتیکی سلول‌های بدن را اصلاح کنیم. این تکنیک طی سال‌های اخیر پیشرفت‌های زیادی داشته و کاربردهای متنوعی دارد. مثلا حدود یک سال قبل، نخستین روش ژن درمانی با این تکنیک برای کم‌خونی داسی‌شکل تایید شد.

پیوند اعضا (مانند قلب و کلیه) از خوک به انسان هم به لطف کریسپر در حال امکان‌پذیر شدن است. چون اکنون می‌توان ژن‌های خوک را به گونه‌ای اصلاح کرد تا با سیستم ایمنی انسان تطابق داشته باشند.

پیش از دوران تلفن‌های هوشمند، ما با تلفن‌هایی سروکار داشتیم که یک تعداد نرم‌افزار محدود و از پیش نصب شده داشتند. با ورود سیستم‌عامل‌های هوشمند اما همه چیز عوض شد.
رسیدن به توانایی اصلاح ژن‌ها در انسان هم مشابه‌ این است که به توانایی به‌روزرسانی سیستم‌عامل بدن انسان و نصب نرم‌افزارهای جدید دست پیدا کرده باشیم!

تکنیک کریسپر مثل یک قیچی است که با کمک آن بخش‌هایی از DNA را برش می‌زنید و با قطعه‌ی جدید جایگزین می‌کنید. اما در این تکنیک، دست شما برای اعمال تغییرات گسترده باز نیست.

حالا به‌نظر می‌رسد که نسل جدیدی از تکنیک‌های اصلاحی در دسترس قرار گرفته که نامش Bridge RNAs است. البته تکنیک جدید هنوز در مراحل ابتدایی است، اما پژوهشگران می‌گویند که مزایای بسیار مهمی در مقایسه با کریسپر دارد: می‌توان اصلاح ژن‌ها را در ابعاد بسیار گسترده‌تر انجام داد.

در کنار آن روش جدید هزینه‌ی اجرای کمتری هم دارد. پژوهشگران می‌گویند با کمک روش تازه در تئوری این امکان فراهم می‌شود که به جای اصلاح بخش‌های معیوب یک ژن، بتوانیم کل ژن را با نسخه‌ی جدید جایگزین کنیم.

البته تکنیک جدید فعلا در سطح آزمایشگاهی در حال انجام است و تا در دسترس قرار گرفتن آن احتمالا چند سالی فاصله داریم.

اما با روش Bridge RNAs امکان درمان بیماری‌های ژنتیکی پیچیده فراهم خواهد شد و بیماری‌هایی که دارای هزاران جهش ژنتیکی هستند، قابل درمان خواهند بود. تکنیک جدید احتمالا راهکاری است که رویای درمان بیماری‌های ژنتیکی را تبدیل به واقعیت خواهد کرد.

https://www.webmd.com/a-to-z-guides/news/20250116/bridge-rnas-holy-grail-in-next-gen-gene-editing-tech

مطالب مرتبط

نسل جدید پردازشگرهای هوش مصنوعی انویدیا معرفی شد: با سری بلک‌ول (Blackwell) آشنا شوید

می‌دانید که هوش مصنوعی به توانایی پردازش بالایی نیاز دارد و در حال حاضر شرکت انویدیا قدرتمند‌ترین چیپ‌های پردازشگر ویژه‌ی هوش مصنوعی را در جهان تولید می‌کند. تقریبا تمام سرویس‌های هوش مصنوعی فعلی (مانند چت چی‌پی‌تی، گوگل و…) از سخت‌افزار‌های ساخت شرکت انویدیا استفاده می‌کنند که چیپ سری H100 یکی از مشهورترین آنها است. با […]

هفت پیشرفت مهم پزشکی و سلامت در سال ۲۰۲۳

پایان سال ۲۰۲۳ نزدیک است و امسال در حوزه پزشکی و سلامت شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی بودیم که بد نیست در آخرین روزهای آن، نگاهی به مهم‌ترین‌شان بیندازیم: ۱- آغاز ژن درمانی بیماری‌ها با تکنیک کریسپر همین چند هفته قبل بود که نخستین «ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی» شکل مورد تایید قرار گرفت […]

تایید نخستین ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی شکل

ساعاتی قبل، سازمان غذا و داروی آمریکا نخستین ژن درمانی مبتنی بر فناوری کریسپر برای بیماران مبتلا به کم خونی داسی شکل (Sickle Cell) را مورد تایید قرار داد. این نخستین بار است که یک درمان با فناوری «کریسپر» در کشور آمریکا مورد تایید FDA قرار گرفته است و از این نظر یک رخداد تاریخی […]

پرورش کلیه ترکیبی انسان داخل رویان خوک

پژوهشگران چینی برای نخستین بار موفق‌ شده‌اند کلیه انسان را داخل رویان خوک پرورش دهند و این نخستین باری است که یک کلیه ترکیبی (حاوی سلول‌های انسان و حیوان) داخل بدن یک موجود دیگر پرورش پیدا کرده است. آنها با تکنیک «کریسپر» دو ژن خاص را از جنین خوک حذف کرده‌اند که مسئول تشکیل کلیه‌ها […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

تولید گوشت ماهی در آزمایشگاه و با کمک فناوری چاپ سه‌بعدی

شبیه فیله ماهی است، اما از دریا نیامده! بلکه سلول‌های این قطعه گوشت در آزمایشگاه پرورش پیدا کرده‌ و با فناوری چاپ سه‌بعدی شبیه یک فیله ماهی روی هم سوار شده‌اند. این محصول مشترک دو شرکت است که می‌گویند طعم و حس ماهی را به شما می‌دهد اما تولیدش نسبت به صید ماهی مزایای متعددی […]

مطالب داغ

آشنایی با «اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی»: چیزی شدید‌تر از «سندرم پیش از قاعدگی»

به احتمال زیاد با سندرم پیش از قاعدگی (PMS) آشنا هستید که حدود ۷۵ درصد خانم‌ها دچار برخی علائم‌اش می‌شوند: مجموعه‌ای از موارد جسمی و روانی که ناشی از تغییرات هورمونی است و اغلب طی ده روز منتهی به قاعدگی رخ می‌دهند. بعضی علائم PMS شامل اینها است: کج‌خلقی، تحریک‌پذیری و اضطراب که متاسفانه در […]

تولید فیله ماهی سالمون با چاپ سه‌بعدی!

چیزی که در تصویر می‌بینید شبیه فیله ماهی سالمون است، اما در واقعیت توسط چاپ سه‌بعدی تولید شده و محصول یک شرکت اتریشی است که واقعا وارد بازار هم شده است. نامش را THE FILET گذاشته‌اند و برای گیاهخواران هم قابل استفاده است. پروتئین استفاده شده در آن mycoprotein نام دارد که از نوعی قارچ […]

دلیلی برای محتاط‌تر بودن زنان نسبت به مردان؟

برخی پژوهش‌های انجام شده در حوزه روان، اقتصاد و بیولوژی مدعی‌اند که زنان کمتر از مردان در زندگی‌شان ریسک می‌کنند و به طور کلی محتاط‌تر هستند. حالا یک محقق با بررسی اطلاعات ۱۳۰۰۰ نفر می‌گوید احتمالا یکی از دلایلش این است که زن‌ها بیشتر از مرد‌ها به موضوع «از دست دادن» فکر می‌کنند. این بررسی […]

تکمیل پرونده پزشکی با کمک هوش مصنوعی و با استفاده از صدای بیمار

یکی از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات سلامت در آمریکا به نام Carbon Health از ابزار جدیدی مبتنی بر هوش مصنوعی رونمایی کرده که بر اساس گفتگوی بین پزشک و بیمار، پرونده پزشکی را پُر می‌کند! در ابتدای ویزیت، از بیمار اجازه گرفته می‌شود تا گفتگو توسط نرم‌افزار ضبط شود و سپس حرف‌های او توسط هوش […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر