آیا مصرف دخانیات برای مغز خوب است؟
مدتی پیش با یکی از دوستان مصرفکنندهی سیگار، در مورد «معایب» و «مزایای» سیگار کشیدن صحبت میکردیم. بله سیگار کشیدن از نظر برخی افراد مزایایی هم دارد! برای مثال نیکوتین بهسرعت باعث ایجاد احساس آرامش، رفعخستگی و لذت میشود.
این دوست عزیز تاکید داشت که عوارض دخانیات روی ریه برگشتپذیر است و پس از ترک سیگار، ریه بازسازی میشود و حتی معتقد بود سیگار برای مغز خوب است و به فرایند تفکرش کمک میکند… مگر تصاویر انیشتین را ندیدهاید که پیپ مشهورش همیشه در دستاش است؟
حالا بد نیست به نتایج پژوهش مهمی اشاره کنیم که نشان میدهد نظرات این دوست عزیز بر اساس واقعیت نیست. در واقع مشخص شده سیگار کشیدن سرعت پیر شدن مغز را به طور قابل توجهی افزایش میدهد و حتی باعث کوچکتر شدن سایز مغز میشود.
بدتر اینکه، این آسیب در مورد مغز برگشتپذیر «نیست» و مشخص شده حتی بعد از ترک سیگار، مغز فرد سیگاری به وضعیت قبلی بر نمیگردد.
این پژوهش که در دانشگاه واشنگتن و روی بیش از ۳۲ هزار نفر انجام شده، نشان داده که بین میزان مصرف روزانه سیگار و میزان کوچک شدن سایز مغز هم ارتباط وجود دارد. یعنی هر چه بیشتر سیگار بکشید، اندازه مغز هم کوچکتر خواهد شد.
پیش از این هم پژوهشهای متعدد دیگری نشان داده بود که سیگار کشیدن برخلاف آن حس موقت افزایش هوشیاری، در عمل باعث کاهش تواناییهای شناختی شده و احتمال ابتلا به زوال عقل (دمانس) و سکته مغزی را هم افزایش میدهد.
فراموش نکنید مطالب گفته شده در این مطلب در مورد سیگارهای الکتریکی و ویپ هم صدق میکند و تصور نکنیم آنها تافتهی جدابافته هستند!
ضمنا جناب انیشتین هم بر اثر خونریزی داخلی ناشی از پارگی آنوریسم آئورت شکمی (یکی از رگهای اصلی) جان خودش را از دست داد که پژوهشهای متعدد نشان داده مصرف دخانیات، احتمال بروز آن را سه برابر میکند. بنابراین شاید بتوان گفت که انیشتین هم قربانی مصرف دخانیات شد و شاید در غیر اینصورت، فرصت اکتشافات بیشتری هم داشت.
اینجا در مورد تاثیر نیکوتین و سیگار روی مغز صحبت کردیم. اما عواض مصرف آنها بسیار فراتر از اینها است و برای مثال یکی از عوارض مهم دیگر آنها ایجاد سرطان است که قبلا در اینجا در مورد آشنایی با مهمترین راهکارهای پیشگیری از سرطان
صحبت کردهایم:
https://updatemd.com/podcasts/1870
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2667174323001362?via%3Dihub