۱۷ مهر ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

چرا فناوری mRNA آینده سلامت را متحول خواهد کرد؟

هفته گذشته شاهد اعطای نوبل پزشکی سال ۲۰۲۳ به دو پژوهشگر مخترع واکسن mRNA بودیم. در دوران کرونا نام این فناوری بر سر زبان‌ افتاد و ساخت سریع‌شان سبب نجات جان افراد زیادی شد. اما این فناوری فقط به واکسن کووید محدود نیست و داستان بسیار بزرگ‌تر است. چون سبب می‌شود دنیای جدیدی به رویمان باز شود، جایی که تقریبا در آن محدودیتی وجود ندارد!

اینجا می‌خواهیم به طور خلاصه به این موضوع بپردازیم که چطور فناوری mRNA دنیای پزشکی و درمان بیماری‌ها را متحول خواهد کرد.

۱- مقابله با دشمنان قدرتمند
شرکت‌های داروسازی همین الان هم از این فناوری برای مقابله با ویروس‌های شایع استفاده کرده‌اند و برای مثال، واکسن RSV طی چند ماه گذشته به‌تایید رسید و اکنون برای سالمندان و مادران باردار در حال استفاده است.

اما قدرت مهم این فناوری، جایی است که با دشمنان قدرتمندی مانند سیتومگالوویروس مواجه هستیم. ویروسی که بیش از ۵۰ سال است برای ساخت واکسن آن تلاش می‌شود. این ویروس در بدن افراد به صورت مخفی زندگی می‌کند و سبب ایجاد نقص اندام در نوزادان می‌شود.

حالا فناوری mRNA نشان داده که به‌راحتی می‌تواند واکسن سیتومگالوویروس را تولید کند و بد نیست بدانید هم‌اکنون واکسن آن در فاز سوم مطالعات بالینی قرار دارد.

۲- واکسن‌ سرطان
آینده واکسن‌های mRNA به مشکلات عفونی محدود نیست و خط مقدم بعدی مقابله با سرطان‌ها است. سال‌ها است پژوهشگران به دنبال راهکاری هستند که به جای شیمی‌درمانی بتواند مستقیما سلول‌های سرطانی را هدف گرفت و به‌نظر می‌رسد پاسخ ما mRNA است.

مقابله با سلول‌های سرطانی کار بسیار دشواری است چون آنها به سرعت دچار جهش می‌شوند. اما نشان داده شده با هدف گرفتن چندین آنتی‌ژن به صورت همزمان می‌توان برای هر بیمار یک واکسن اختصاصی تولید کرد که در مقابله با سرطان موثر خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود تا حدود ده سال آینده بسیاری از سرطان‌ها قابل درمان خواهند بود.

۳- درمان انواع بیماری‌های ژنتیکی:
این یکی از مهم‌ترین کاربردهای این فناوری است. با کمک mRNA می‌توان اختلالات ژنتیکی را با کدهای جدید جایگزین کرد و در این بخش هم همین الان درمان‌های مختلفی برای برخی از بیماری‌های کم‌یاب ژنتیکی در دسترس قرار گرفته است و به زودی شاهد درمان‌های بسیار بیشتری هم خواهیم بود.

و البته مزیت سرعت:
علاوه بر تمام نکات گفته شده، ساخت واکسن‌های mRNA برخلاف روش‌های قبلی بسیار سریع‌تر است و به جای چندین سال، می‌توان تنها طی چند هفته واکسن تولید کرد.

اگر همه اینها را کنار هم بگذارید، متوجه می‌شوید که این فناوری چه تحولی در پیشگیری و درمان بیماری‌ها برایمان به‌همراه خواهد داشت.

https://www.nature.com/articles/d41586-023-03119-x

مطالب مرتبط

هفت پیشرفت مهم پزشکی و سلامت در سال ۲۰۲۳

پایان سال ۲۰۲۳ نزدیک است و امسال در حوزه پزشکی و سلامت شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی بودیم که بد نیست در آخرین روزهای آن، نگاهی به مهم‌ترین‌شان بیندازیم: ۱- آغاز ژن درمانی بیماری‌ها با تکنیک کریسپر همین چند هفته قبل بود که نخستین «ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی» شکل مورد تایید قرار گرفت […]

آشنایی با مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از سرطان

پادکست را می‌توانید در پلت‌فرم‌های زیر هم گوش کنید: سالانه بیش از ۱۸ میلیون مورد جدید سرطان در دنیا رخ می‌دهد که سهم کشور ایران […]

اعطای نوبل پزشکی به محققان سازنده واکسن mRNA

ساعاتی قبل برندگان نوبل پزشکی سال ۲۰۲۳ اعلام شدند و «کاتالین کاریکو» و «درو وایسمن» به خاطر کار روی واکسن‌های بر پایه mRNA برندگان این جایزه شدند. پژوهش‌های آنها سبب شد که واکسن کووید۱۹ بسیار سریع ساخته شود و البته به زودی شاهد انواع زیادی از واکسن‌ها بر پایه این فناوری خواهیم بود. واکسن‌های قبلی […]

آغاز کارآزمایی بالینی فاز اول واکسن فراگیر آنفلوآنزا

احتمالا می‌دانید مدت‌هاست پژوهشگران در تلاش هستند تا یک واکسن جهانی فراگیر برای آنفلوآنزا ساخته شود و دیگر نیاز نباشد هر سال با توجه به سویه ویروس، یک واکسن جدید تولید کرد. حالا یکی از واکسن‌های تولیدی که بر پایه mRNA ساخته شده وارد فاز اول مطالعات بالینی شده است و اگر در کارآزمایی‌های بالینی […]

۱۰ توصیه برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی توسط نوجوانان

شبکه‌های اجتماعی روی ذهن و جسم ما اثرات مثبت و منفی زیادی برجای گذشته‌اند و نمی‌توان آن را کتمان کرد. اما این تاثیر در نوجوانان بسیار بیشتر و مهم‌تر بوده است. به همین خاطر انجمن روانشناسی آمریکا یک دستورالعمل شامل ۱۰ توصیه برای استفاده نوجوانان از شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است. آنها معتقدند آموزش استفاده […]

تصویر بند انگشتی
بررسی پیشرفت‌های به‌دست آمده و نگاه به درمان آلزایمر در آینده

نشریه نیچر طی مقاله‌ای جذاب، به پیشرفت‌های به‌دست آمده در رابطه با بیماری آلزایمر و دورنمای درمان آن در آینده پرداخته است. اینجا با مهم‌ترین نکات مقاله آشنا می‌شویم: در نهایت اکثر متخصصان معتقدند که در آلزایمر یک راه حل ثابت برای بیماران وجود ندارد و در نهایت برای هر شخص باید درمان و راهکار […]

مطالب داغ

امکان انتقال باکتری سالمونلا از طریق لاکپشت‌های کوچک

نگهداری از حیوانات حیات وحش، به عنوان حیوانات خانگی به دلایل متعدد صحیح نیست که یکی از آنها امکان انتقال بیماری‌ها است. حالا مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) در مورد نگهداری از لاکپشت‌های کوچک هشدار صادر کرده و گفته امکان انتقال باکتری سالمونلا از طریق آنها وجود دارد. طی چند هفته‌ی گذشته […]

برای نخستین بار در تاریخ: بقای شش ماهه‌ کلیه‌ی پیوندی از خوک به انسان

این تصویر تیم اندروس هنگام خروج از بیمارستان است. مرد ۶۷ ساله‌ای که ژانویه امسال یک کلیه اصلاح ژنتیکی شده از خوک دریافت کرده است. حالا شش ماه از ماه از جراحی پیوند گذشته و کلیه همچنان به خوبی در بدن او کار می‌کند و نیاز به انجام دیالیز هم نبوده. مهم است بدانید که […]

ارتباط میان باکتری منتقله از گربه و بروز بیماری‌های روانی؟

از سال‌ها قبل می‌دانیم که بیماری‌های روانی می‌توانند منشا ژنتیکی یا جسمانی داشته باشند. حالا نتیجه‌ی یک پژوهش تازه نشان داده آلودگی به یک باکتری به نام بارتونلا (Bartonella) می‌تواند احتمال بروز اسکیزوفرنی را افزایش دهد. در این پژوهش خون مبتلایان اسکیزوفرنی و چند اختلال دیگر روانپزشکی از نظر وجود شواهد دی‌اِن‌اِی باکتری بارتونلا مورد […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

تیرزپاتید، ویگووی، ویکتوزا و… پاسخ به پرسش‌های رایج در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن GLP1

قبلا در «آپدیت ام دی» در مورد داروهای لاغری و کاهش وزن زیاد صحبت کرده‌ایم. در میان آنها یک دسته دارویی خاص طی چند سال گذشته محبوبیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینها جزو یک کلاس دارویی به نام «آگونیست گیرنده پپتید شبه گلوکاگون ۱» یا به طور خلاصه «آگونیست GLP1» هستند. جالب است بدانید اغلب این […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر