۱۶ آبان ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

حس بویایی انسان استریو است!

بینی انسان دارای دو حفره مجزا است که اطلاعات بویایی را به بخشی از مغز به نام piriform cortex منتقل می‌کنند که نیمی از آن در نیمکره چپ و نیمی دیگر در نیمکره راست قرار دارد. تا به حال در این مورد نمی‌دانستیم که آیا اطلاعات بویایی دریافتی از هر حفره بینی به صورت مجزا پردازش می‌شوند یا مغز آنها را به طور یکجا تفسیر می‌کند.

حالا نتیجه یک پژوهش بسیار جالب نشان داده هر نیمکره مغز اطلاعات دریافتی از هر حفره بینی را به صورت مجزا پردازش می‌کند و جالب‌تر اینکه این دو بخش با همدیگر همکاری می‌کنند تا از صحت نتیجه اطمینان داشته باشند.

مثلا بوی قهوه از یک حفره بینی وارد نیمکره سمت چپ می‌شود و آن را به «قهوه» تفسیر می‌کند. سپس همین بو با یک اختلاف بسیار کوتاه وارد حفره کناری می‌شود و نیمکره دیگر هم آن را تفسیر می‌کند. سپس دو طرف اطلاعات را با یکدیگر مقایسه می‌کنند، تا اطمینان حاصل شود که با بوی قهوه مواجه هستند.

ضمنا پژوهشگران این نکته را هم بررسی کرده‌اند که آیا تفسیر مجزای بو به جهت‌یابی منشا بو هم کمک می‌کند یا نه؟ چون در مورد شنوایی، ما این قابلیت را داریم که با تفسیر مجزای اطلاعات، بتوانیم جهت صدا را هم تشخیص دهیم.

اما به‌نظر می‌رسد در مورد بویایی تفسیر مجزا با هدف شناسایی منبع بو طراحی نشده و هدف اصلی‌اش افزایش «دقت تشخیص» است.

https://www.nature.com/articles/d41586-023-03386-8

مطالب مرتبط

هفت پیشرفت مهم پزشکی و سلامت در سال ۲۰۲۳

پایان سال ۲۰۲۳ نزدیک است و امسال در حوزه پزشکی و سلامت شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی بودیم که بد نیست در آخرین روزهای آن، نگاهی به مهم‌ترین‌شان بیندازیم: ۱- آغاز ژن درمانی بیماری‌ها با تکنیک کریسپر همین چند هفته قبل بود که نخستین «ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی» شکل مورد تایید قرار گرفت […]

انجام نخستین عمل جراحی «پیوند چشم» انسان

برای نخستین بار در جهان، جراحی پیوند کامل چشم برای شخصی به نام آرون جیمز در نیویورک انجام شده است. فرد گیرنده در اثر یک حادثه در محل کار، بینی، چشم چپ، لب‌ها و بخشی از دهانش را از دست داده بود. در جراحی انجام شده این اجزای صورت همراه با چشم به صورت کامل […]

یک گام دیگر به سوی دیجیتالی شدن حس بویایی با کمک هوش مصنوعی

«بویایی» یکی از پیچیده‌ترین حس‌های موجودات زنده به حساب می‌آید و سال‌ها است رمزگشایی از نحوه عملکرد آن مورد توجه پژوهشگران بوده. یکی از پرسش‌های مهم هم این است که ملکول‌های شیمیایی چگونه در مغز تفسیر می‌شوند؟ چطور یک ملکول‌ را به یک بوی خاص نسبت می‌دهیم و یک ملکول‌ دیگر را به چیز دیگری […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

آیا بینی بلند انسان از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است؟

به‌نظر می‌رسد «بینی بلند» جزو ویژگی‌هایی است که احتمالا از نئاندرتال‌ها به انسان منتقل شده و علت‌ آن انتخاب طبیعی با هدف سازش بیشتر برای زندگی در مناطق سردسیر بوده است. انسان نئاندرتال یک گونه یا زیرگونه «منقرض شده» از انسان‌های باستانی است که تا حدود ۴۰ هزار سال قبل زندگی می‌کردند. از نظر ژنتیکی […]

تغییرات فصلی TSH و تجویز بی‌دلیل دارو

تست TSH یکی از تست‌هایی است که برای بررسی وضعیت عملکرد تیروئید نوشته می‌شود اما به نظر می‌رسد که در تفسیر نتیجه آزمایش، باید فاکتور زمانی را هم در نظر داشته باشیم. یک پژوهش انجام شده در ژاپن که بیش از ۷۰۰۰ شخص سالم را بررسی کرده نشان داده مقدار طبیعی TSH در فصول مختلف […]

مطالب داغ

کاهش ۹۴ درصدی احتمال ابتلا به دیابت در مصرف‌کنندگان تیرزپاتید (مونجارو)

تیرزپاتید (که با نام‌های تجاری مونجارو و زپ باند نیز شناخته می‌شود) از ابتدا به عنوان یک داروی کنترل دیابت نوع ۲ توسعه یافت. اما طی سال‌های اخیر، به عنوان یک گزینه موثر برای لاغری هم معرفی شده است. حالا نتایج یک پژوهش تازه نشان داده مصرف این داروها در افراد مبتلا به پیش دیابت […]

پیشنهاد شروع غربالگری سرطان پستان از ۴۰ سالگی

کارگروه خدمات پیشگیرانه آمریکا (USPSTF) امروز پیش‌نویس بیانیه جدیدش را منتشر کرده که بر اساس شواهد جدید پیشنهاد می‌کند سن غربالگری سرطان پستان از ۵۰ به ۴۰ سالگی کاهش پیدا کند. بر اساس نسخه جدید توصیه شده انجام ماموگرافی از چهل سالگی آغاز، و هر دو سال یک بار تا ۷۴ سالگی تکرار شود. آنها […]

آیا داروی بنرالیزوماب پروتکل درمان حمله‌ حاد آسم و COPD را عوض می‌کند؟

داروی بنرالیزوماب (Benralizumab) از چند سال قبل برای درمان آسم ائوزینوفیلی شدید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر از آن با دوز پایین (و به شکل تزریق‌های هر چند هفته یک بار) برای کنترل آسم شدید استفاده می‌شود. اما پژوهشگران در بررسی جدید‌شان از بنرالیزوماب به صورت دوز بالا و تزریق تک‌مرحله‌ای برای درمان […]

تکمیل پرونده پزشکی با کمک هوش مصنوعی و با استفاده از صدای بیمار

یکی از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات سلامت در آمریکا به نام Carbon Health از ابزار جدیدی مبتنی بر هوش مصنوعی رونمایی کرده که بر اساس گفتگوی بین پزشک و بیمار، پرونده پزشکی را پُر می‌کند! در ابتدای ویزیت، از بیمار اجازه گرفته می‌شود تا گفتگو توسط نرم‌افزار ضبط شود و سپس حرف‌های او توسط هوش […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

میزان مناسب و بهترین روش مصرف ویتامین D: روزانه؟ هفتگی یا ماهیانه؟

ویتامین D جزو ویتامین‌های مهمی است که کمبود آن در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و پیش‌بینی می‌شود حدود یک میلیارد نفر در سراسر جهان به کمبود آن دچار هستند. در اینجا می‌خواهیم به این نکته بپردازیم که بهترین روش مصرف مکمل ویتامین دی چگونه است و مقدار مناسبش چقدر است؟ اما پیش از شروع […]

جدول «میزان پروتئین» مواد غذایی و عدم تطابق وزن خوراکی‌ها با حجم پروتئین

دو هفته قبل به موضوع مهم «میزان پروتئین مورد نیاز» و اشتباه‌های رایج در مورد آن پرداختیم. اما اکنون نوبت بخش دوم داستان است: اینکه در هر ماده غذایی چه میزان پروتئین وجود دارد و چرا اغلب افراد در این مورد دچار اشتباه می‌شوند؟ اکثر افراد تصور می‌کنند مثلا ۱۰۰ گرم سینه پخته مرغ دارای […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر