۱۶ آبان ۱۴۰۲ دکتر علی‌اصغر هنرمند

حس بویایی انسان استریو است!

بینی انسان دارای دو حفره مجزا است که اطلاعات بویایی را به بخشی از مغز به نام piriform cortex منتقل می‌کنند که نیمی از آن در نیمکره چپ و نیمی دیگر در نیمکره راست قرار دارد. تا به حال در این مورد نمی‌دانستیم که آیا اطلاعات بویایی دریافتی از هر حفره بینی به صورت مجزا پردازش می‌شوند یا مغز آنها را به طور یکجا تفسیر می‌کند.

حالا نتیجه یک پژوهش بسیار جالب نشان داده هر نیمکره مغز اطلاعات دریافتی از هر حفره بینی را به صورت مجزا پردازش می‌کند و جالب‌تر اینکه این دو بخش با همدیگر همکاری می‌کنند تا از صحت نتیجه اطمینان داشته باشند.

مثلا بوی قهوه از یک حفره بینی وارد نیمکره سمت چپ می‌شود و آن را به «قهوه» تفسیر می‌کند. سپس همین بو با یک اختلاف بسیار کوتاه وارد حفره کناری می‌شود و نیمکره دیگر هم آن را تفسیر می‌کند. سپس دو طرف اطلاعات را با یکدیگر مقایسه می‌کنند، تا اطمینان حاصل شود که با بوی قهوه مواجه هستند.

ضمنا پژوهشگران این نکته را هم بررسی کرده‌اند که آیا تفسیر مجزای بو به جهت‌یابی منشا بو هم کمک می‌کند یا نه؟ چون در مورد شنوایی، ما این قابلیت را داریم که با تفسیر مجزای اطلاعات، بتوانیم جهت صدا را هم تشخیص دهیم.

اما به‌نظر می‌رسد در مورد بویایی تفسیر مجزا با هدف شناسایی منبع بو طراحی نشده و هدف اصلی‌اش افزایش «دقت تشخیص» است.

https://www.nature.com/articles/d41586-023-03386-8

مطالب مرتبط

هفت پیشرفت مهم پزشکی و سلامت در سال ۲۰۲۳

پایان سال ۲۰۲۳ نزدیک است و امسال در حوزه پزشکی و سلامت شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی بودیم که بد نیست در آخرین روزهای آن، نگاهی به مهم‌ترین‌شان بیندازیم: ۱- آغاز ژن درمانی بیماری‌ها با تکنیک کریسپر همین چند هفته قبل بود که نخستین «ژن درمانی برای بیماران کم خونی داسی» شکل مورد تایید قرار گرفت […]

انجام نخستین عمل جراحی «پیوند چشم» انسان

برای نخستین بار در جهان، جراحی پیوند کامل چشم برای شخصی به نام آرون جیمز در نیویورک انجام شده است. فرد گیرنده در اثر یک حادثه در محل کار، بینی، چشم چپ، لب‌ها و بخشی از دهانش را از دست داده بود. در جراحی انجام شده این اجزای صورت همراه با چشم به صورت کامل […]

یک گام دیگر به سوی دیجیتالی شدن حس بویایی با کمک هوش مصنوعی

«بویایی» یکی از پیچیده‌ترین حس‌های موجودات زنده به حساب می‌آید و سال‌ها است رمزگشایی از نحوه عملکرد آن مورد توجه پژوهشگران بوده. یکی از پرسش‌های مهم هم این است که ملکول‌های شیمیایی چگونه در مغز تفسیر می‌شوند؟ چطور یک ملکول‌ را به یک بوی خاص نسبت می‌دهیم و یک ملکول‌ دیگر را به چیز دیگری […]

آیا هوش مصنوعی جایگزین پزشکی و طبابت می‌شود؟

اگر از هوش مصنوعی‌های پرطرفدار فعلی (مثلا ChatGPT) بپرسید که آیا «آنها جایگزین پزشکی می‌شوند؟» به شما پاسخ می‌دهد: خیر! هوش مصنوعی به هیچ عنوان جایگزین پزشک نخواهد شد و فقط ابزاری است که به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری‌ها «کمک» خواهد کرد. اما آیا باید این پاسخ را «باور» کنیم؟ به‌ویژه اینکه می‌دانیم […]

آیا بینی بلند انسان از نئاندرتال‌ها به ارث رسیده است؟

به‌نظر می‌رسد «بینی بلند» جزو ویژگی‌هایی است که احتمالا از نئاندرتال‌ها به انسان منتقل شده و علت‌ آن انتخاب طبیعی با هدف سازش بیشتر برای زندگی در مناطق سردسیر بوده است. انسان نئاندرتال یک گونه یا زیرگونه «منقرض شده» از انسان‌های باستانی است که تا حدود ۴۰ هزار سال قبل زندگی می‌کردند. از نظر ژنتیکی […]

تغییرات فصلی TSH و تجویز بی‌دلیل دارو

تست TSH یکی از تست‌هایی است که برای بررسی وضعیت عملکرد تیروئید نوشته می‌شود اما به نظر می‌رسد که در تفسیر نتیجه آزمایش، باید فاکتور زمانی را هم در نظر داشته باشیم. یک پژوهش انجام شده در ژاپن که بیش از ۷۰۰۰ شخص سالم را بررسی کرده نشان داده مقدار طبیعی TSH در فصول مختلف […]

مطالب داغ

تاسیس کارخانه تولید پشه با هدف کاهش انتقال بیماری‌ها

آیا می‌دانستید قرار است مکانی به نام «کارخانه تولید پشه» در بزریل ساخته شود و سالیانه تا ۵ میلیارد پشه تولید کند!؟ این کارخانه یکی از پروژه‌های «برنامه پشه جهانی» است! در تصویر بالا هم یکی از کارمندانش را در حال رها‌سازی پشه‌ها مشاهده می‌کنید. اما قبل از اینکه نگران شوید، باید بگویم هدف مثبتی […]

کشف ژن‌های مرتبط با پدیده رینود (Raynaud)

سندرم یا پدیده رینود (Raynaud) وضعیتی است که رگ‌ها بر اثر عواملی مانند استرس یا سرما دچار انقباض ناگهانی می‌شوند و در نتیجه رنگ پوست در مناطقی مانند دست و پا و گوش به خاطر کاهش جریان خون، به طور موقت سفید یا کبود می‌شود. اکنون پژوهشگران می‌گویند دو ژن خاص مسئول این پدیده را […]

رژیم غذایی کم‌فیبر مادر و احتمال آسیب به تکامل مغز جنین

نتایج یک پژوهش انجام شده در ژاپن نشان می‌دهد که وجود فیبر کافی در رژیم غذایی مادر در دوران بارداری، اهمیت زیادی داشته و کمبود آن به رشد و تکامل کودک در آینده آسیب می‌زند. قبلا در پژوهش‌های انجام شده روی حیوانات نشان داده شده بود که مصرف پایین فیبر در دوران بارداری سبب تاخیر […]

چگونه مصرف یک گرم نمک اضافه می‌تواند اگزما را بدتر کند؟

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که افزایش مصرف نمک ممکن است سبب عود اگزما شود. مطالعه‌ای در دانشگاه سانفرانسیسکو نشان داده که خوردن تنها یک گرم نمک اضافی در روز احتمال تشدید اگزما را ۲۲ درصد افزایش می‌دهد. اگزما یک بیماری مزمن است که باعث خشکی و خارش پوست می‌شود. درماتیت آتوپیک یکی از شایع‌ترین بیماری‌های […]

مطالب پربازدید

آیا تیرزپاتید (Tirzepatide) در درمان چاقی یک انقلاب ایجاد می‌کند؟

این روزها داروهای کاهش وزنی که با اثر روی گیرنده GLP1 عمل می‌کنند، طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و سماگلوتید (semaglutide) در خط مقدم آنها است. حالا یک داروی دیگر به نام تیرزپاتید (Tirzepatide) هم احتمالا به لیست داروهای لاغری اضافه خواهد شد و این یکی حتی از سماگلوتید هم بهتر عمل می‌کند. این دارو در […]

تایید داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) برای کاهش وزن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا

اواخر اردیبهشت از نتایج قابل توجه داروی تیرزپاتید (Tirzepatide) در کاهش وزن صحبت کردیم. حالا سرانجام استفاده از این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای دو گروه از افراد مورد تایید قرار گرفته است: ۱- افراد چاق (دارای BMI بالای ۳۰)
۲- افرادی که دارای اضافه وزن هستند (BMI بالای ۲۷) و یکی از […]

آشنایی با مهم‌ترین علائم و نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونای JN.1

ویروس JN.1 کرونا با سرعت زیادی در حال انتشار است و به گفته متخصصین، علائم و نشانه‌های ابتلا به این ویروس تا حدی با دیگر واریانت‌ها کووید متفاوت است. به نظر می‌رسد که سرعت انتشار این ویروس از نوع اُمیکرون بیشتر بوده اما شدت علائم ابتلا به آن در مقایسه با اُمیکرون خفیف‌تر است. در […]

آیا یک پزشک استرالیایی موفق به درمان تومور مغزی شده است؟

پروفسور ریچارد اسکولیر یک پاتولوژیست متخصص در حوزه‌ی سرطان پوست است که در استرالیا زندگی می‌کند و پژوهش‌های او به همراه همکارش سبب نجات جان هزاران نفر از این بیماری شده. حدود یک سال قبل دکتر اسکولیر متوجه شد خودش به نوعی سرطان مغز مبتلا شده. یک نوع خاص از تومور گلیوبلاستوما که به‌قدری مهاجم […]

با همکاری

پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
پژوهشکده آینده پژوهی در سلامت
لوگو انجمن پزشکان عمومی کرمان
انجمن پزشکان عمومی کرمان
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی کل کشور
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
اداره کل آموزش همگانی جمعیت هلال احمر
لوگو انجمن پزشکان عمومی اردبیل
انجمن پزشکان عمومی اردبیل
X
آپدیت ام دی تازه‌های پزشکی از رفرنس‌های معتبر